Gołębie, a mieszkańcy Krakowa- ten konflikt można rozwiązać!

Edycja Budżet Obywatelski 2025 Projekt ogólnomiejski - dotyczy całego obszaru Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Lokalizacja

Główna lokalizacja: 126105_9.0001.556/1; 126105_9.0005.604/1 między innymi, wytłumaczenie poniżej)

Krótki opis projektu

Gołębie są wizytówką Krakowa, ale zanieczyszczają naszą wspólną przestrzeń. Zmniejszmy liczbę gołębi tam, gdzie jest ich za dużo, by miasto było czystsze, a ptaki nie były obiektem przemocy sfrustrowanych mieszkańców.

Opis projektu

W Krakowie jest wiele miejsc, gdzie gołębi jest zbyt dużo. Na Rynku trudno znaleźć czystą ławkę, zabytki są niszczone, a mieszkańcy, sfrustrowani sytuacją, wyładowują złość na ptakach, które są objęte ochroną, często dopuszczając się przestępstw. Zgodnie z przepisami: "Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia w sposób nieuzasadniony, niehumanitarny [...]. Grozi za to kara pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega ten, kto znęca się nad zwierzęciem."

Gołębie od lat są wizytówką Krakowa, a jednocześnie często budzą niechęć mieszkańców. Zamiast przemocy, zacznijmy stosować innowacyjne metody regulacji populacji ptaków w miejscach, gdzie ich obecność jest szczególnie uciążliwa dla mieszkańców i turystów. Dzięki temu miasto stanie się czystsze, a Kraków zyska rozgłos jako samorząd dbający o swoich mieszkańców – zarówno ludzkich, jak i pozaludzkich – w sposób nowoczesny, etyczny i skuteczny.

W ramach projektu chcemy zrealizować poniższe działania:
1. Założenie 5 gołębników, w których w kontrolowany sposób będziemy podmieniać jaja na plastikowe. Metoda ta jest stosowana w wielu miastach europejskich od lat. Jeden gołębnik umożliwia podmianę ok. 1 700 jaj rocznie, co pozwala zmniejszyć populację gołębi w etyczny sposób. Dodatkowo gołębniki pomogą przenieść stada z miejsc w mieście, gdzie obecność tych ptaków jest szczególnie uciążliwa. Podobne rozwiązania funkcjonują już w innych europejskich miastach. Relacja z gołębnika w Dreźnie znajduje się w Linku 1 na dole tego opisu oraz w materiałach zdjęciowych. Popularne staje się obecnie stawianie uli na dachach biurowców – podobne podejście można zastosować do gołębników. We współpracy z weterynarzami będziemy mogli podmieniać jaja, a przy okazji umożliwić naukowcom badania liczebności populacji oraz najczęstszych chorób gołębi.

2. Instalacja 250 siodełek dla gołębi w 5 lokalizacjach miasta. Siodełka zostaną zamontowane na ścianach bloków w rejonach, gdzie gołębie szczególnie doskwierają mieszkańcom. Zapewnienie im miejsc odpoczynku sprawi, że ptaki przestaną zajmować parapety i balkony.
Człowiek udomowił gołębia skalnego tysiące lat temu – ptaki te pierwotnie gniazdowały w półkach skalnych i żywiły się ziarnami. Kiedy okazało się, że kury są bardziej wydajne pod względem produkcji mięsa i jaj, hodowla gołębi w celach spożywczych straciła na znaczeniu, ale same ptaki przystosowały się do życia w miastach. Parapety i balkony przypominają im naturalne półki skalne, dlatego gołębie instynktownie wybierają te miejsca, co często prowadzi do frustracji mieszkańców.
Instalacja siodełek pozwoli przenieść ptaki z najbardziej uciążliwych lokalizacji do miejsc, gdzie będzie możliwa ich kontrola, obserwacja oraz badanie populacji. Dzięki temu zyskamy cenną wiedzę na temat gołębi, co pozwoli podejmować w przyszłości bardziej świadome decyzje dotyczące współistnienia ludzi i ptaków w przestrzeni miejskiej.
Pomysł ten sprawdził się już na Domu Sztuki na warszawskim Ursynowie, gdzie w ramach projektu Półki dla Gołębi na Domu Sztuki zamontowano specjalne siedziska. Odnośnik do źródła znajduje się w Linku 2 na końcu tego opisu, a zdjęcie siodełek jest dołączone jako Zdjęcie 1. Dzięki tym rozwiązaniom zanieczyszczenia pozostają w jednym miejscu.
Przykładowymi lokalizacjami, gdzie półki mogłyby zostać zamontowane, są ślepe ściany bloków i innych budynków, a także wydzielone miejsca w okolicy Ronda Mogilskiego. Dzięki temu inne części ronda nie będą zanieczyszczane.
Jeden gołąb produkuje średnio 5-10 kg zanieczyszczeń rocznie. Przy stadzie liczącym 375 osobników oznacza to około 3 tony gołębich odchodów rocznie. Instalacja półek pozwoli przekierować zanieczyszczenia w konkretne miejsca, zmniejszając nakłady pracy służb porządkowych oraz chroniąc zabytki i inne obiekty miejskie.

3. Wydzielenie miejsc karmienia gołębi w pobliżu gołębników i siodełek. Chcemy wpłynąć na zmianę nawyków osób dokarmiających ptaki, aby zmniejszyć zanieczyszczenia w najbardziej newralgicznych miejscach oraz ukształtować nowe przyzwyczajenia gołębi.
Gołębie są ważnym elementem miejskiego krajobrazu, a dla wielu osób starszych i samotnych stanowią istotną część codziennego życia. Dla niektórych spacer do parku i dokarmianie ptaków to jedyny powód, by wyjść z domu. Spotkania z gołębiami dają poczucie bycia potrzebnym i oczekiwanym, co ma ogromny wpływ na dobrostan psychiczny wielu osób, zwłaszcza w obliczu dynamicznych zmian zachodzących w mieście. Nasza akcja promocyjna oraz rozmowy z osobami regularnie karmiącymi gołębie pozwolą wypracować współpracę z ich „przyjaciółmi”. Chcemy, aby dokarmianie i kontakt z ptakami odbywały się w miejscach, gdzie nie powodują one zniszczeń i konfliktów.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Problem krakowskich gołębi jest, wbrew pozorom, złożony. Zanieczyszczenia powodowane przez te ptaki utrudniają życie ludziom, niszczą budynki, przysparzają pracy przeciążonym służbom porządkowym, generują dodatkowe koszty dla zarządców i właścicieli nieruchomości, a osobom dbającym o zabytki w naszym mieście UNESCO spędzają sen z powiek. Z drugiej strony, nadmierna liczba udomowionych dawno temu przez człowieka ptaków walczy o miejsce, zasoby i przetrwanie w coraz gęściej zabudowanym i zamieszkanym mieście – w przestrzeni całkowicie niesprzyjającej ich dobrostanowi. Przyczyniają się do tego m.in. nocne oświetlenie, brak odpowiedniego pożywienia, czyli ziarna, a także wrogość ze strony ludzi, którzy, delikatnie rzecz ujmując, nie pałają do gołębi sympatią i stosują wobec nich różne formy przemocy – zarówno słownej, jak i fizycznej.

Niewiele osób wie, że gołębie są prawnie objęte częściową ochroną gatunkową, a przemoc wobec nich stanowi przestępstwo. "Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia w sposób nieuzasadniony, niehumanitarny [...]. Grozi za to kara pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega ten, kto znęca się nad zwierzęciem.” Warto również pamiętać, że wielu rodziców boryka się z problemem nocnych pobudek swoich dzieci, które często widzą na ulicach świeżo przejechane zwłoki gołębi. Co muszą czuć te dzieci, budząc się z koszmaru sennego, który tak naprawdę jest codziennością na krakowskich drogach?

Galeria