Monitoring na Prądniku Białym

Projekt odrzucony: Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego musi opierać lokalizacje kamer monitoringu na dokładnie sprecyzowanych zasadach z punktu widzenia prawnego jak i merytorycznego. Do zadań podmiotu koordynującego monitoring wizyjny w Mieście, czyli do Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego należy opracowywanie planów jego rozwoju na podstawie: - danych dotyczących porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, przekazywanych przez Policję, Straż Miejską Miasta Krakowa - danych z innych wiarygodnych źródeł (wnioski mieszkańców, dzielnic, instytucji), - danych uzyskanych na podstawie monitoringu, - corocznych badań poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. Jeżeli ze splotu wskazanych powyżej danych wynika, że na danym obszarze istnieje zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku, którego innymi środkami nie można zażegnać, dopiero wtedy podejmowana jest decyzja o rozbudowie monitoringu. W trybie § 17, ust. 1 pkt 6 regulaminu BO Realizując zadania Gminy w pierwszej kolejności kierować należy się obowiązującymi przepisami prawa. Fakt ten wynika bezpośrednio z zapisów art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej „Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”. Norma ta powtórzona zostaje w art. 6 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Zadania związane z budową przez Gminę systemu monitoringu wizyjnego reguluje art. 9a ustawy o samorządzie gminnym „Gmina w celu zapewnienia porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli (…) może stosować środki techniczne umożliwiające rejestrację obrazu (monitoring) w obszarze przestrzeni publicznej, (..), jeżeli jest to konieczne do zapewnienia porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli lub ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej.” Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) „(…) Dane osobowe powinny być przetwarzane tylko w przypadkach, gdy celu przetwarzania nie można w rozsądny sposób osiągnąć innymi sposobami”, w związku z czym monitoring wizyjny należy traktować jako jeden z elementów wielu innych działań zmierzających do budowy bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej, a jego instalacja musi opierać się na obiektywnych przesłankach wynikających z analizy stanu bezpieczeństwa w danym rejonie. Decyzje dotyczące gospodarowania publicznymi środkami finansowymi regulowane są przez ustawę o finansach publicznych, która w art. 44 ust 3 pkt 1 lit a i b nakłada obowiązek wydatkowania środków publicznych w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa ingerencja w prywatność obywateli musi być oparta o obiektywne przesłanki dlatego każdorazowo przed przystąpieniem do rozbudowy systemu monitoringu analizie podlega stan bezpieczeństwa w danym rejonie w oparciu o dane pochodzące z oficjalnych rejestrów Policji, Straży Miejskiej Miasta Krakowa oraz Miejskiego Centrum Profilaktyki uzależnień w Krakowie. Po przeprowadzeniu analizy ustalić należy czy istnieją zagrożenia bezpieczeństwa z którymi należy się zmierzyć i czy instalacja kamer monitoringu będzie miała istotny wpływ na poprawę bezpieczeństwa. Następnym krokiem jest weryfikacja jak instalacja tych kamer wpłynie na równorzędne do bezpieczeństwa prawo mieszkańców do poszanowania ich prywatności. Wskazówki w tym zakresie dają przygotowane na podstawie RODO przez Europejską Radę Ochrony Danych Osobowych wytyczne, które jednoznacznie i zdecydowanie wskazują, że wszelkie naruszenia prywatności obywateli, w tak znacznym stopniu jak instalacja monitoringu wizyjnego, muszą się odbywać w oparciu o merytoryczne przesłanki w postaci stałego, a nie domniemanego, przewidywanego czy istniejącego w przeszłości zagrożenia bezpieczeństwa, którego nie da się usunąć innymi sposobami. Celem przygotowania opinii na temat realizacji tego zadania sporządzono analizę bezpieczeństwa. Wskazane rejony nie charakteryzują się zwiększoną ilością przestępstw i wykroczeń w stosunku do reszty miasta. Do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego wystarczające są regularne patrole Straży Miejskiej Miasta Krakowa i Policji, a ingerencja w prawo do prywatności osób przebywających na tym terenie nie jest uzasadniona poziomem czynów zabronionych. Blisko połowa wykroczeń dot. łamania ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Operator nie jest w stanie stwierdzić jednoznacznie (co jest wymagane do ukarania) czy osoby znajdujące się w polu widzenia kamery spożywają alkohol, a więc nawet jej późniejsze wezwanie do złożenia zeznań – bez przyznania się takiej osoby do winy nie doprowadzi do nałożenia na nią mandatu karnego. Monitoring wizyjny jest jedynie elementem budowy bezpieczeństwa przestrzeni publicznej a nie jej gwarantem. Realizując rozmaite projekty z zakresu monitoringu wizyjnego, w wybranych lokalizacjach badaliśmy zasięgi kamer. Dostrzeżono, że na obszarach, gdzie występuje duże zadrzewienie, skuteczność kamer monitoringu wizyjnego jest ograniczona, zwłaszcza przy założeniu stale rozrastających się drzew. Co prawda, w porze zimowej stanowi to mniejszy problem, ale też występowanie zagrożeń jest tam wtedy niższe. Poza tym kamery musiałyby być zainstalowane na stosunkowo niewielkiej wysokości i byłyby podatne na zniszczenie. Skuteczność tego typu rozwiązania byłaby niewspółmiernie mała w stosunku do poniesionych nakładów i oczekiwanych pożytków. Niemniej jednak w ramach Miejskiego Systemu Monitoringu Wizyjnego na obrzeżach Parku działa kilkanaście kamer, które służą pomocą patrolom Straży Miejskiej i Policji. Dodatkowo Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego UMK prowadzi dwa razy w roku badania opinii społecznej dot. poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Krakowa. Wskaźnik poczucia bezpieczeństwa od kilku lat pozostaje na wysokim poziomie – w bieżącym pomiarze (kwiecień 2025) 85,9% ankietowanych uznało, że Kraków jest bezpiecznym miastem. Uwzględniając powyższe argumenty zadanie należy ocenić negatywnie.