Pachnąca Komunikacja

Projekt odrzucony: Zgodnie z §15 ust. 3 Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie dokonał weryfikacji merytoryczno-prawnej zadania zgłoszonego w ramach inicjatywy Budżetu Obywatelskiego edycji 2025 znak BO.OM.59/25 pod nazwą „Pachnąca Komunikacja” opiniując przedmiotowy projekt negatywnie. Podstawa prawna: Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie (ZTP) dokonał negatywnej oceny projektu bazując na następujących zapisach Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa: 1) §2 2) §17 ust. 1 pkt. 4 3) §17 ust. 1 pkt. 2 4) §17 ust. 1 pkt. 3 5) § 17 ust. 1 pkt. 5 i 6 Ad. 1) §2 ZTP nie może jednoznacznie określić terminu montażu przedmiotowych urządzeń, gdyż jak ustalono aktualnie nie znajdują się one w ofercie żadnej znanej ZTP firmy. W wyniku badania rynku nie ustalono podmiotu, który by oferował choćby podobne produkty. W takim stanie rzeczy zachodzi konieczność opracowania nowego produktu oraz przede wszystkim zdobyciu niezbędnych homologacji dla wykorzystania go w pojazdach, a także certyfikacji np. w zakresie niepalności samego produktu, ale również wykorzystywanych jako materiał eksploatacyjny olejków eterycznych. ZTP nie może określić czasu potrzebnego na powstanie i legalizację wnioskowanego produktu, ale może, na podstawie swoich doświadczeń, odnieść się do terminu koniecznego dla uzgodnienia możliwości montażu dodatkowego wyposażenia pojazdów już eksploatowanych jak np. ostatnie montaże nowych biletomatów EMV firmy MERA. Od około 1 roku trwają uzgodnienia i montaże urządzeń w około 600 pojazdach, co jest procesem na zupełnie innym poziomie skali i wiąże się z znacznie mniejszą ingerencją w strukturę pojazdu. Natomiast w przypadku wdrożenia zupełnie nowego rozwiązania , może prowadzić nawet do konieczności modyfikacji systemów wentylacji i klimatyzacji pojazdów, co na pewno nie uda się przeprowadzić w terminie dwuletnim. Ad. 1) §17 ust. 1 pkt. 4 Obecnie funkcjonujący standard wyposażenia pojazdów dość mocno wykorzystuje przestrzeń sufitu pojazdów, na potrzeby chociażby informacji pasażerskiej (podwieszane wyświetlacze), monitoringu CCTV (i odpowiednie pole ochronne nieograniczające widoczności), dodatkowo sam pojazd posiada dość sporą ilość własnej infrastruktury zlokalizowanej na suficie np. włazy ewakuacyjne, otwory naturalnej wentylacji, systemy klimatyzacji oraz świetliki. W tym stanie rzeczy nie ma już wiele wolnej przestrzeni na montaż dodatkowej infrastruktury. Jednocześnie w celu zapewniania możliwie optymalnego komfortu dla wszystkich pasażerów, w szczególności tych o specjalnych potrzebach transportowych, jak chociażby o wzmożonej reakcji na bodźce sensorycznej w postaci zapachu czy nawet alergie transport publiczny musi zachować jak największą neutralność. Dlatego też w zakresie używanych środków czystości stosowanych w pojazdach KMK stosuje się tylko preparaty bezzapachowe lub w miarę możliwości neutralne zapachowo. Preparaty o intensywnym zapachu stosuje się jedynie w wyjątkowych sytuacjach jak chociażby dezynfekcja pojazdu, jednocześnie zapewniając margines czasu na tzw. wywietrzenie. Ad. 2) §17 ust.1 pkt. 2 Bazując na cenie produktu firmy Ster, który w roku 2020 kosztował 2000 zł netto, uwzględniając jedynie skumulowany wskaźnik inflacji dla lat 2020-2025 na poziomie 47,05% ZTP założył cenę jednego produktu jako 2941 zł netto, czyli 3617, 43 zł brutto (bez dodatkowych kosztów montażu). Co przy parku taborowym składającym się z ponad 1240 wyniesie 4 485 613,20 zł na zakup samych urządzeń. Do czego należy doliczyć dodatkowe koszty montażu, modyfikacji czy alokacji koligującej infrastruktury lub wyposażenia pojazdów. Ad.3 §17 ust. 1 pkt. 3 Nie mogąc się odnieść do faktycznych kosztów eksploatacji dostępnego na rynku produktu, ZTP zwraca uwagę, iż przy założonej cenie 3617,43 zł próg 20% kosztów wyniesie ok. 723,49 zł, co przy komunikacji funkcjonującej 365 dni w roku (próg ok. 1,98 zł/dzień) i wykorzystaniu pojazdów na poziomie ok. 20 godzin na dobę (od 4 rano do 24 w przypadku komunikacji dziennej) pozostawia ok. 10gr/godzinę kosztów eksploatacyjnych. Jednocześnie biorąc pod uwagę, iż standardowy autobus komunikacji miejskiej (12 metrowy) posiada kubaturę ponad 100 m3, a wymiana powietrze i jego cyrkulacja jest dokonywana w co kilka minut, wydajność zapachowa takiego produktu musiała by wynosić ok. 1200 m3 na godzinę, za jedyne 10gr. Powyższy szacunek nie bierze pod uwagę kosztu energii wykorzystanej na zasilanie tego urządzenia, gdzie w większości autobusów energia elektryczna jest generowana z procesu spalania paliwa ON (diesel) lub CNG, a autobus pracujący w trybie jałowym spala kilka litrów paliwa na godzinę oraz ok. 20-30 l na 100 km. Ad.4 §17 ust. 1 pkt. 5 i 6 Gmina Miejska Kraków w przyjętym modelu funkcjonowania Komunikacji Miejskiej w Krakowie nie jest faktycznym właścicielem środków lokomocji wykorzystywanych na sieci KMK. Pojazdy te są własnością Operatorów świadczących usługi przewozowe czyli Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Krakowie sp. z o.o oraz Mobilis Sp. z o.o. Dlatego też obaj Operatorzy powinni wydać zgody na montaż dodatkowego wyposażenia pojazdów, czego Wnioskodawca nie załączył. Jest to szczególnie istotny aspekt z uwagi na fakt, że sam Operator przewozowy nie zawsze jest faktycznym właścicielem pojazdów i może je użytkować na podstawie umów najmu lub udostępnienia [2] bądź leasingu [3]. Epilog: ZTP znając faktyczną intencję zgłoszonego projektu BO.OM.59/25 zaznacza, że na podstawie doświadczeń własnych i innych ośrodków miejskich, jest w stanie jedynie minimalizować przykre konsekwencje podroży różnych osób na małej przestrzeni jedynie na poziomie operacyjnym m.in. poprzez utrzymanie wysokiego poziomu czystości taboru w ramach wymagań względem Operatorów przewozowych i badanie jego jakości w wyniku codziennych kontroli w godzinach wczesnoporonnych, zanim pierwsze pojazdy wyjadą na obsługę linii. Przypisy: [1] Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. [2] w praktyce np. 22 pojazdy należące do KrakTransRen sp z o.o. (spółka córka MPK) są udostępniane MPK wraz z kierowcami, czy też liczne pojazdu testowe na długotrwałych testach eksploatacyjnych np. tramwaj Newag 126N Novelo. [3] w praktyce 100% floty pojazdów wykorzystywanych przez Operatora Mobilis jest udostępniane przez podmiot trzeci w formie leasingu, takie rozwiązania wykorzystuje również MPK Kraków.