Mamy oko na trucicieli rzek - rzeka Dłubnia

Edycja Budżet Obywatelski 2025 Projekt lokalny - Dzielnica XVIII Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Lokalizacja

Główna lokalizacja: rejon ul. Longinusa Podbipięty - dz. ew. nr 241/5 obr. 46 (126103_9.0046.241/5)

Krótki opis projektu

System automatycznego monitoringu stanu ilościowego oraz jakości wód w rzece Dłubnia ma na celu wychwycić zagrożenia w postaci jej zanieczyszczenia przez zrzut ścieków oraz stanowić element zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta.

Opis projektu

Pilotażowy projekt „Mamy oko na trucicieli rzek - rzeka Dłubnia” zakłada stworzenie modelowego  miejsca w Krakowie, gdzie będą zastosowane profesjonalne rejestratory do automatycznego monitoringu wody w rzece. System proponowany dla rzeki Dłubni będzie się składał z posterunku pomiarowego, zlokalizowanych w rejonie ulicy Longinusa Podbipięty (Dzielnica XVIII Nowa Huta).
Rejestratory do automatycznego monitoringu wód w rzece Dłubnia będą posiadały opcję telemetrycznego przesyłu danych.
Rejestratory będą prowadził pomiar następujących parametrów:
- poziom wody,
- temperatura wody,
- odczyn pH wody ,
- potencjał redox Eh wody,
- przewodność elektrolityczna właściwa wody.
Częstotliwość pomiarów: minimalnie raz na 15 minut.
Dane z systemu automatycznego monitoringu rzeki Dłubnia będą gromadzone w ogólnodostępnej bazie danych i wizualizowane w czasie rzeczywistym na odpowiednio stworzonej stronie internetowej. Zapewni to otwarty dostęp do danych i szybkie informowanie o potencjalnych zagrożeniach środowiska wodnego dla wszystkich mieszkańców Krakowa a także służb ochrony środowiska.
Proponowany system składa się z serwera i strony internetowej dla gromadzenia i wizualizacji danych monitoringowych oraz infrastruktury badawczej zlokalizowanej na terenie działek miejskich. Z uwagi na specyfikę pomiarów w ciekach powierzchniowych głowica czujnika musi się znajdować w wodzie na terenie działek których właścicielem jest Skarb Państwa, a znajdują się w zarządzie PGW Wody Polskie. Nie oznacza to inwestycji na działkach Skarbu Państwa a jedynie czasowy pomiar przenośnym czujnikiem. Pod względem technicznym czujnik może być automatycznie wysuwany z terenu działki miejskiej do wody płynącej w rzece.
Strona społeczna wystąpi do Dyrektora RZGW w Krakowie o zgodę na prowadzenie pomiarów przy pomocy automatycznych czujników, w łącznie ponad 20 punktach pomiarowych w rzekach na terenie miasta Krakowa.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Monitorowanie stanu jakości rzek w mieście, jest kluczowe, by uniknąć powtórki z katastrofy w Odrze czy choćby sytuacji jaka miała miejsce w rzece Wildze w Krakowie gdzie latem 2023 r. wystąpił pomór kilku tysięcy ryb. Nawet w tak ewidentnym przypadku, gdzie bardzo szybko wykryto uśmiercone ryby służbom ochrony środowiska i organom ścigania nie udało się zidentyfikować przyczyn zdarzenia a co dopiero wskazać i ukarać winnego. Tymczasem zdarzenie to mogła wywołać substancja toksyczna szkodliwa dla zdrowia lub nawet powodująca zagrożenie dla życia ludzi.

Automatyczne rejestratory powinny się pojawić na rzece Dłubnia, której stan jakościowy jest jednym z najgorszych spośród wszystkich rzek w Krakowie gdyż jest ona regularnie zanieczyszczana ściekami komunalnymi i przemysłowymi m.in. poprzez zrzuty z miejskiej kanalizacji ogólnospławnej oraz liczne nielegalne odprowadzenia ścieków. System ma pozwolić na błyskawiczną reakcję odpowiednich służb oraz ukaranie sprawców wlewania toksycznych substancji do rzeki.

Miejski system monitorowania jakości wody pozwoli na wykrywanie przypadków zanieczyszczenia i umożliwi określenie odpowiedzialnego za ich odprowadzenie do środowiska wodnego, co pozwoli na skuteczne pociągnięcie potencjalnych winowajców do odpowiedzialności .

Zatrute rzeki to nie tylko katastrofa dla żyjących w ich obrębie i ich pobliżu zwierząt. To także poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia mieszkańców Krakowa w tym w szczególności ludzi korzystających z parków rzecznych lub spacerujących wzdłuż rzek. Stworzenie systemu monitoringu jest jedynym skutecznym sposobem, żeby poprawić jakość krakowskich rzek oraz ograniczyć proceder zrzutu ścieków i wszelkich zanieczyszczeń. System automatycznego monitoringu rzeki Wilgi umożliwi ciągłe badanie stanu jakościowego wody w rzekach i szybkie reagowanie w przypadku ich zanieczyszczenia. Da również każdemu mieszkańcowi możliwość sprawdzenia wyników pomiarów w czasie rzeczywistym.

W ramach proponowanego automatycznego systemu monitoringu rzeki Dłubni będą również prowadzone badania w zakresie stanu ilościowym wód (poziom wody w rzece Dłubnia) co będzie można wykorzystać dla potrzeb zabezpieczenia terenu miasta przez powodziami i podtopieniami, w tym również w związku z adaptacją miasta do niekorzystnych zmian klimatycznych.