Automatyczny system monitoringu krakowskich rzek

Projekt odrzucony: Analiza i weryfikacja merytoryczna projektu BO.OM.208/25 „Automatyczny system monitoringu krakowskich rzek” wykazała, że jest to zadanie inwestycyjne bezpośrednio ingerujące w grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi. Elementy posterunków pomiarowych wymagają umieszczenia ich w korycie cieku naturalnego. Sondy pomiarowe muszą mieć bezpośredni kontakt z wodą płynącą, aby możliwe było rejestrowanie wskazanych przez autora projektu parametrów monitoringu ilościowego i jakościowego wody. Wskazane rzeki i potoki (cieki naturalne) i grunty pod ciekami na mocy art. 211, art. 212 ust. 1 pkt 1 oraz art. 216 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, stanowią własność Skarbu Państwa, a prawa właścicielskie w stosunku do nich wykonuje Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Zgodnie z Uchwałą nr LI/1410/21 Rady Miasta Krakowa z dnia 13.01.2021 r. w sprawie Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa w ramach procedury budżetu obywatelskiego nie mogą być realizowane projekty, które są planowane do realizacji na gruntach nie należących i nie pozostających we władaniu Miasta. W związku z powyższym na podstawie § 17 ust.1 pkt 7) ww. uchwały projekt zostaje zaopiniowany negatywnie.

Edycja Budżet Obywatelski 2025 Projekt ogólnomiejski - dotyczy całego obszaru Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

1 344 000,00 PLN

kwota potrzebna do realizacji

Lokalizacja

Główna lokalizacja: rejon Mostu Zwierzynieckiego dz. ew. nr 91 obr. 15 (126102_9.0015.91); rejon Mostu Powstańców Śląskich dz. ew. nr 137/11 obr. 12 (126105_9.0012.137/11); rejon ul. Bartnicza dz. ew. nr 262/7 obr. 31 (126103_9.0031.262/7)

Dodatkowe lokalizacje: 126102_9.0015.91, 126105_9.0012.137/11, 126103_9.0031.262/7, 126103_9.0002.201/14, 126103_9.0047.44, 126103_9.0046.595, 126103_9.0046.241/5, 126102_9.0030.185, 126102_9.0044.22/11, 126105_9.0005.460/1, 126103_9.0053.205/5, 126102_9.0042.317/10, 126102_9.0033.1618, 126102_9.0043.670/4, 126102_9.0007.182/1, 126102_9.0011.583/10, 126104_9.0067.361/66, 126104_9.0032.442, 126104_9.0011.188/10, 126102_9.0053.115, 126104_9.0053.715/4, 126104_9.0055.79/15, 126104_9.0105.406/2

Krótki opis projektu

System automatycznego monitoringu rzek w Krakowie ma na celu wychwytywać przypadki ich zanieczyszczenia przez zrzuty ścieków i ostrzegać przed nadmiernym zasoleniem oraz będzie stanowić element zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta.

Opis projektu

Pilotażowy projekt „Automatyczny system monitoringu krakowskich rzek” zakłada stworzenie innowacyjnego systemu pomiarów ilości i jakości wód rzecznych w graniach miasta Krakowa z wykorzystaniem profesjonalnych automatycznych rejestratory. System będzie się składał z 23 posterunków pomiarowych, zlokalizowanych na głównych rzekach i potokach.
Rejestratory do automatycznego monitoringu wód będą posiadały opcję telemetrycznego przesyłu danych.
Rejestratory będą prowadził pomiar następujących parametrów:
- poziom wody,
- temperatura wody,
- odczyn pH wody ,
- potencjał redox Eh wody,
- przewodność elektrolityczna właściwa wody.
Częstotliwość pomiarów: minimalnie raz na 15 minut.
Dane z systemu automatycznego monitoringu krakowskich rzek będą gromadzone w ogólnodostępnej bazie danych i wizualizowane w czasie rzeczywistym na odpowiednio stworzonej stronie internetowej. Zapewni to otwarty dostęp do danych i szybkie informowanie o potencjalnych zagrożeniach środowiska wodnego dla
wszystkich mieszkańców Krakowa a także służb ochrony środowiska.

Proponowany system składa się z serwera i strony internetowej dla gromadzenia i wizualizacji danych monitoringowych oraz infrastruktury badawczej zlokalizowanej na terenie działek miejskich. Z uwagi na specyfikę pomiarów w ciekach powierzchniowych głowica czujnika musi się znajdować w wodzie na terenie działek których właścicielem jest Skarb Państwa, a znajdują się w zarządzie PGW Wody Polskie. Nie oznacza to inwestycji na działkach Skarbu Państwa a jedynie czasowy pomiar przenośnym czujnikiem. Pod względem technicznym czujnik może być automatycznie wysuwany z terenu działki miejskiej do wody płynącej w rzece.
Strona społeczna wystąpi do Dyrektora RZGW w Krakowie o zgodę na prowadzenie pomiarów przy pomocy automatycznych czujników, w 23 punktach pomiarowych na rzekach na terenie miasta Krakowa.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Monitorowanie stanu jakości rzek jest kluczowe, by uniknąć powtórki z katastrofy w Odrze czy choćby sytuacji jaka miała miejsce w rzece Wildze w Krakowie gdzie latem 2023 r. wystąpił pomór kilku tysięcy ryb. Nawet w tak ewidentnym przypadku, gdzie bardzo szybko wykryto uśmiercone ryby służbom ochrony środowiska i organom ścigania nie udało się zidentyfikować przyczyn zdarzenia a co dopiero wskazać i ukarać winnego. Tymczasem zdarzenie to mogła wywołać substancja toksyczna szkodliwa dla zdrowia lub nawet powodująca zagrożenie dla życia ludzi.
Automatyczne rejestratory powinny się pojawić na krakowskich rzekach i potokach, również z uwagi na fakt że ich stan jakościowy jest fatalny. Ciągle problemem pozostają zanieczyszczenia ściekami komunalnymi i przemysłowymi, w tym przez szczególnie liczne przypadki nielegalnego odprowadzenia nieoczyszczonych ścieków.
Zatrute rzeki to nie tylko katastrofa dla żyjących w ich obrębie i ich pobliżu zwierząt. To także poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia mieszkańców Krakowa w tym w szczególności ludzi korzystających z parków rzecznych lub spacerujących wzdłuż rzek. Stworzenie systemu monitoringu jest jedynym skutecznym sposobem, żeby poprawić jakość krakowskich rzek oraz ograniczyć proceder zrzutu ścieków i wszelkich zanieczyszczeń.
System automatycznego monitoringu krakowskich rzek umożliwi ciągłe badanie stanu jakościowego wody w rzekach i szybkie reagowanie w przypadku ich zanieczyszczenia. Pozwoli również na błyskawiczną reakcję odpowiednich służb oraz ukaranie sprawców wlewania toksycznych substancji do rzek.
W ramach proponowanego automatycznego systemu monitoringu krakowskich rzek będą prowadzone badania stanu ilościowego wód (poziom wody) co będzie stanowić ważny element dla zabezpieczenia terenu miasta przez powodziami i podtopieniami, w tym również w związku z potrzebą adaptacją miasta do niekorzystnych zmian klimatycznych. W większej części Krakowa występują niekorzystne warunki hydrogeologiczne na które nakłada się wpływ intensywnej zabudowy. Wymaga to wdrożenia zrównoważonych systemów odwadniania opierających się na rozwiązaniach naśladujących naturę (NBS) z innowacyjnym wykorzystaniem niebiesko-zielonej infrastruktury. Zgromadzone dzięki monitoringowi dane zostaną wykorzystane właśnie w tym celu.
Automatyczny system monitoringu krakowskich rzek będzie spełniał również ważny cel informacyjno-edukacyjny, gdyż dzięki niemu każdy mieszkaniec Krakowa uzyska rzetelną wiedzę o stanie środowiska wodnego i będzie miał możliwość sprawdzenia wyników pomiarów w czasie rzeczywistym.

Kosztorys
Nazwa	Opis	Koszt
Zakup urządzeń.	Zakup urządzeń pomiarowych (23 szt.)	1 150 000,00 PLN
Dokumentacja projektowa.	Dokumentacja techniczna zawierająca szczegółowy opis lokalizacji i sposobu montażu urządzeń.	46 000,00 PLN
Nadzór inwestorski.	Pełnienie nadzoru inwestorskiego nad realizacją projektu.	15 000,00 PLN
Koszty eksploatacyjne.	Koszty obsługi technicznej (wymiana baterii, bezpośrednia analiza stanu urządzeń, wizje lokalne), weryfikacja przesyłanych danych przez jednostkę miejską.	38 000,00 PLN
Gromadzenie danych.	Stworzenie serwera na którym będą umieszczane dane i publikowane w sieci Internet.	35 000,00 PLN
Wizualizacja i udostępnienie danych.	Stworzenie i utrzymanie interaktywnej strony internetowej do udostępniania i wizualizacji danych.	50 000,00 PLN
Zakup tablic informacyjnych.	Zakup tablic informujących o monitorowanym terenie.	10 000,00 PLN
		1 344 000,00 PLN

Harmonogram działań
Nazwa	Opis	Data
Projektowanie.	Opracowanie wymaganych projektów.	II-III kwartał 2026
Realizacja.	Realizacja automatycznego system monitoringu krakowskich rzeki.	II-III kwartał 2026
Zakończenie.	Oddanie systemu do użytku.	III kwartał 2026

Załączniki

BO_2025_Monitoring Rzek_wykaz punktów.docx

powrót