Co z tą hutą? Zbadajmy tereny wokół Kombinatu

Edycja Budżet Obywatelski 2025 Projekt lokalny - Dzielnica XVIII Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

165 000,00 PLN

kwota potrzebna do realizacji

Lokalizacja

Główna lokalizacja: Główna lokalizacja: 45 działek miejskich znajdujących się w granicach dzielnicy Nowa Huta, w rejonie obiektów kombinatu metalurgicznego.

Krótki opis projektu

Projekt zakłada wykonanie kompleksowych, niezależnych badań gleb, gruntów i wód podziemnych na terenach wokół kombinatu metalurgicznego w Nowej Hucie, w celu rzetelnej i rzeczywistej oceny stanu środowiska i jego wpływu na zdrowie mieszkańców.

Opis projektu

Proponowany zakres rzeczowy projektu obejmuje:
1) Wykonanie badań gleb i gruntów, w obrębie wierzchniej, najbardziej zanieczyszczonej warstwy podłoża do głębokości 1 m ppt. na terenie 45 wybranych działek miejskich zlokalizowanych wokół kombinatu metalurgicznego w Nowej Hucie.

Zakres proponowanych do badania składników obejmuje zanieczyszczenia charakterystyczne dla emisji z przemysłu hutnictwa stali, obróbki metali oraz przemysłu koksowniczego. Zakres koniecznych do wykonania badań: a) metale i metaloidy: arsen (As), bar (Ba), chrom (Cr), cyna (Sn), cynk (Zn), kadm (Cd), kobalt (Co), miedź (Cu), molibden (Mo), nikiel (Ni), ołów (Pb), rtęć (Hg); b) benzyny (C6-C12) i oleje mineralne (C12-C35); c) węglowodory aromatyczne: benzen, etylobenzen, toluen, ksyleny; d) wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne: naftalen, antracen, chryzen, benzo(a)antracen, dibenzo(a,h)antracen, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, benzo(ghi)perylen, indeno(1,2,3-c,d)piren.
Pobór próbek gleb i gruntów w każdym z 45 reprezentatywnych punktów badawczych powinien zostać dokonany dla dwóch głębokości 0-0,25 m oraz 0,25-1 m ppt. (łącznie 2 próbki) przy użyciu odpowiednich próbników, zgodnie z obowiązującymi normatywami i standardami.

2) Wykonanie kompleksowych badań sozologicznych w rejonie zbiornika Przylasek Rusiecki, przekształconego w kąpielisko miejskie.

a) badania gleb i gruntów wokół akwenu w obrębie wierzchniej najbardziej zanieczyszczonej warstwy podłoża do głębokości 1 m ppt., w maksymalnie 10 reprezentatywnych punktach badawczych w zakresie składników charakterystycznych dla zanieczyszczeń środowiska związanych z pełnym zakresem działalności kombinatu metalurgicznego wymienionych w pkt. 1,

b) wykonanie 2 piezometrów badawczych w rejonie akwenu, ujmujących cały profil utworów czwartorzędowych o głębokości do około 15 m w obrębie utworów przepuszczalnych,

c) wykonanie profilowań głębokościowych akwenu-kąpieliska w minimalnej liczbie 200 punktów pomiarowych, z równomierną gęstością powierzchniową,

d) wykonanie sondowań hydrogeochemicznych zbiornika dla co najmniej 3 profili badawczych z ciągłym pomiarem odczynu pH, potencjału redox lub zawartości tlenu rozpuszczonego, temperatury i przewodności elektrolitycznej właściwej z poborem próbek wody ze strefy powierzchniowej, środkowej i dennej (maksymalnie do 4 próbek na profil),

e) wykonanie badań składu chemicznego próbek wód ze zbiornika w Przylasku Rusieckim w zakresie następujących składników: jony główne (Ca, Mg, Na, K, HCO3, SO4, Cl), związki azotowe (NH4, NO2, NO3), wybrane mikroelementy (As, Al, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Hg, Mn, Mo, Ni, P, Pb, Sn, Zn) oraz związki organiczne: węglowodory aromatyczne - benzen, etylobenzen, toluen, ksyleny, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne - naftalen, antracen, chryzen, benzo(a)antracen, dibenzo(a,h)antracen, benzo(a)piren, benzo(b)fluoranten, benzo(k)fluoranten, benzo(ghi)perylen, indeno(1,2,3-c,d)piren; fenole; ogólny węgiel organiczny (OWO), benzyny i oleje mineralne.
3) Wykonanie sprawozdania ze zrealizowanych badań, w tym zawierającego , ocenę zawartości oznaczanych składników w odniesieniu do kwestii zanieczyszczenia środowiska w oparciu o obowiązujące przepisy prawne oraz o ile będzie to zasadne ocenę zagrożeń zdrowotnych dla okolicznych mieszkańców oraz osób korzystających z terenów rekreacyjnych. W ramach sprawozdania wykonane powinny być załączniki mapowe obrazujące przestrzenny rozkład składników zanieczyszczających w glebach i gruntach.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Projekt ma bardzo ważne znaczenie społeczne z uwagi na fakt, że umożliwia dokonanie oceny aktualnego stanu środowiska na terenie dzielnicy Nowa Huta w sposób wiarygodny i niezależny. Stan środowiska w przestrzeni miejskiej ma bardzo istotne znaczenie dla komfortu i długości życia człowieka, gdzie aktualnie z zanieczyszczeniami (różnego rodzaju związkami chemicznymi) występującymi w jego obrębie wiąże się szereg poważnych chorób cywilizacyjnych, w tym choroby nowotworowe, układu krążenia i układu oddechowego. Istnieją ewidentne dowody naukowe, że w strefie do nawet kilku - kilkudziesięciu kilometrów od zakładów metalurgicznych następuje intensyfikacja szkodliwych oddziaływań na środowisko oraz zdrowie okolicznych mieszkańców. Należy zwrócić uwagę że długotrwała działalność kombinatu metalurgicznego realizowana początkowo od lat 50. XX wieku do upadku PRL była prowadzona przy braku uregulowań środowiskowych. W tym okresie wyemitowano ogromne ilości zanieczyszczeń, które przeniknęły do gleb, gruntów i wód podziemnych powodując ich degradację. Zmniejszenie oddziaływania zakładu na środowisko jaka miała miejsce począwszy od lat 90. XX wieku związana była z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń, ale w żaden sposób nie prowadzono działań na rzecz usunięcia wyemitowanych w latach wcześniejszych zanieczyszczeń już występujących w środowisku. Kwestia ta nie jest uwzględniana w zagospodarowaniu miasta Krakowa, w tym w odniesieniu do planowania szeregu inwestycji o charakterze rekreacyjno-wypoczynkowym w dzielnic Nowa Huta w strefie na wschód od kombinatu tj. na obszarze, który z racji dominujących wiatrów z zachodu został najsilniej zanieczyszczony.
W ramach projektu w celu rzetelnego informowania społeczności lokalnej określone zostanie lub wykluczone zagrożenie zdrowotne z tytułu zanieczyszczenia gleb i gruntów. Dodatkowo uzyskane zostaną wiarygodne dane z zakresie jakości środowiska, w tym wód w obrębie kąpieliska w Przylasku Rusieckim. Dane te są niezwykle istotne nie tylko dla mieszkańców dzielnicy Nowa Huta, ale również dla całej społeczności Miasta Krakowa, która ma możliwość korzystania z tego akwenu. Proponowane do realizacji badania są również bardzo istotne z punktu widzenia szeregu inwestycji rekreacyjno-wypoczynkowych planowanych do realizacji we wschodniej części miasta.

Proponowany projekt badań ma na celu rzetelną diagnozę stanu środowiska i nie oznacza automatycznej potrzeby wydatkowania środków miejskich na rzekomą kosztowną remediację. Zanieczyszczenie środowiska poza kategorią "historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi" za które odpowiada władający terenem może być bowiem skutkiem "szkody w środowisku" za której likwidację odpowiada podmiot który ją spowodował albo Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Na terenie dzielnicy Nowa Huta stwierdzane są ewidentne niekorzystne oddziaływania kombinatu metalurgicznego, który co ważne kontynuował nieprzerwanie swoją działalność od lat 50. XX wieku aż do 2022-23 r. , przy czym także po 30 kwietnia 2007 r. W takiej sytuacji ewentualne zanieczyszczenia wierzchniej warstwy gleb metalami ciężkimi i innymi związkami charakterystycznymi dla hutnictwa i przemysłu koksowniczego powinny być zakwalifikowane jako szkoda w środowisku. Interpretacja UMK jakoby zawsze miałyby to być "zanieczyszczenia historyczne" jest wadliwa ale przede wszystkim szkodliwa dla interesu mieszkańców Krakowa.

Kosztorys
Nazwa	Opis	Koszt
Wykonanie badań gleb i gruntów.	1) Wykonanie badań gleb i gruntów na terenie 45 wytypowanych działek w miejskich w maksymalnie 45 reprezentatywnych punktach badawczych; szacunkowe koszty: 90 000 zł (45 pkt badawczych × 2 próbki × 1000 zł)	90 000,00 PLN
Wykonanie kompleksowych badań środowiskowych w rejonie kąpieliska w Przylasku Rusieckim.	2) Wykonanie kompleksowych badań środowiskowych w rejonie zbiornika Przylasek Rusiecki; szacunkowe koszty: 62 500 zł, w tym: a) opróbowanie gleb i gruntów - 10 pkt badawczych × 2 próbki × 1000 zł = 20 000 zł, b) wykonanie 2 piezometrów – 15 000 zł, c) sondowania zbiornika i pobór próbek – 5 000 zł, d) badania składu chemicznego próbek wody - 15 próbek * 1500 zł = 22 500 zł.	62 500,00 PLN
Sprawozdanie z realizacji projektu.	3) Wykonanie sprawozdania z realizacji projektu.	12 500,00 PLN
		165 000,00 PLN

Harmonogram działań
Nazwa	Opis	Data
Projektowanie.	Opracowanie wymaganych projektów.	II-III kwartał 2026
Realizacja.	Realizacja badań przewidzianych w ramach projektu.	II-III kwartał 2026
Zakończenie.	Opracowanie końcowych sprawozdań z realizacji projektu i załączników mapowych.	III kwartał 2026

Załączniki

BO_2025_Wykaz działek_Co z Tą Hutą.docx

powrót