Krakowskie Centrum Naprawy i Wymiany - edukacja Zero Waste

Projekt odrzucony: Podstawę opinii negatywnej stanowi: 1) § 17 ust. 1 pkt 3 uchwały Nr LI/1410/21 Rady Miasta Krakowa z dnia 13 stycznia 2021 r. w sprawie Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa: „w ramach procedury budżetu obywatelskiego nie mogą być realizowane projekty które, w przypadku projektów, których szacunkowy koszt realizacji przekracza 20 tys. zł, po realizacji generowałyby roczne koszty utrzymania wyższe niż 20% wartości projektu. Ad 1. Koszty wyposażenia Krakowskiego Centrum Naprawy i Wymiany wyniosą 600 000 zł, a łączne roczne koszty utrzymania Krakowskiego Centrum Naprawy i Wymiany zostały oszacowane na 600 000 zł. Łączny koszt realizacji projektu wyniesie zatem 1 200 000 zł, a roczne koszty utrzymania stanowią 50 % wartości projektu, co stanowi sprzeczność z powyższym zapisem § 17 ust. 1 pkt 3 uchwały. 2) § 10 ust. 1 pkt 6 uchwały Nr LI/1410/21 Rady Miasta Krakowa z dnia 13 stycznia 2021 r. w sprawie Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa, w którym ustala się, że zakres informacji niezbędnych do złożenia projektu powinien zawierać miejsce jego realizacji. Ad 2. Pierwotnie wskazana lokalizacja – Rynek Podgórski – znajduje się na obszarze objętym ochroną konserwatorską, wpisanym do gminnej ewidencji zabytków. Zgodnie z ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2024, poz. 1292 z późn. zm.), wszelkie inwestycje na tym terenie wymagają uzyskania pozwolenia właściwego organu ochrony zabytków. Uzyskanie takiej zgody może być znacznie utrudnione, co wiąże się z ryzykiem braku możliwości realizacji projektu w zakładanym terminie. Ponadto Rynek Podgórski został objęty zakresem planowanego Parku Kulturowego Podgórze. Utworzenie punktu napraw i wymiany w tej przestrzeni może być niezgodne z przewidywanymi dla tego obszaru standardami estetycznymi i funkcjonalnymi oraz kierunkami polityki konserwatorskiej miasta. Drugą proponowaną lokalizacją był teren w sąsiedztwie Centrum Kongresowego ICE Kraków, który również nie jest właściwy do realizacji projektu, z uwagi na następujące uwarunkowania: 1) charakter przestrzeni: teren wokół Centrum Kongresowego ICE pełni funkcje reprezentacyjne i wykorzystywany jest do organizacji wydarzeń o charakterze międzynarodowym, kongresowym i kulturalnym. Realizacja projektu o profilu społecznym i warsztatowym, zakładającego m.in. gromadzenie używanych przedmiotów oraz prowadzenie działań naprawczych, pozostaje w sprzeczności z prestiżowym charakterem przestrzeni oraz wizerunkiem obiektu o wysokim standardzie organizacyjnym. 2) niezgodność z funkcją urbanistyczną: obszar ten objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który przewiduje funkcje usługowe związane z kulturą, kongresami, handlem i rekreacją. Zakres rzeczowy projektu nie wpisuje się w ustalone przeznaczenie planistyczne. 3) aspekty organizacyjne i zarządcze: teren pozostaje w zarządzie miejskiej instytucji kultury (Krakowskie Biuro Festiwalowe), której podstawowa działalność nie obejmuje stałego udostępniania przestrzeni pod projekty społeczne o charakterze usługowym. Realizacja projektu wymagałaby uzyskania dodatkowych uzgodnień i zawarcia odrębnych umów, co może być niemożliwe w przewidzianym horyzoncie czasowym realizacji zadania z budżetu obywatelskiego. W związku z powyższym, zaproponowano zmianę lokalizacji projektu na Krakowskie Centrum Edukacji Klimatycznej. Propozycja ta uzyskała jednak negatywną opinię Wydziału Środowiska, Powietrza i Klimatu UMK, będącego jednostką zarządzającą przedmiotowym obiektem. Projekt mógłby być tam realizowany jedynie w ograniczonym zakresie – głównie w formie działań edukacyjnych i warsztatów zero-waste. Z uwagi na profil działalności Centrum, nie jest możliwe świadczenie codziennych usług naprawy sprzętów czy mebli w pełnym wymiarze godzinowym, ponieważ wykracza to poza funkcję obiektu. Informacje dodatkowe: Istniejące i planowane inicjatywy w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Krakowie prowadzi szereg działań wpisujących się w założenia gospodarki o obiegu zamkniętym, realizowanych na terenie Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych „Lamusownia” przy ul. Nowohuckiej. Do najważniejszych należą: 1) „Krakowski Kantorek Wymiany” – inicjatywa umożliwiająca mieszkańcom nieodpłatną wymianę książek, które przestały być im potrzebne, na inne, mogące wzbudzić ich zainteresowanie; 2) „Galeria Rozmaitości” – przestrzeń, w której mieszkańcy mogą pozostawić, wymienić lub zabrać różnego rodzaju przedmioty codziennego użytku, nadające się do dalszego wykorzystania; 3) „Krakowska Meblarnia” – inicjatywa umożliwiająca przekazanie dobrych jakościowo lub lekko uszkodzonych mebli do ponownego wykorzystania przez innych mieszkańców. W ramach inicjatywy prowadzone są także drobne naprawy mebli, co pozwala na przedłużenie ich cyklu życia. W perspektywie lat 2025–2026 MPO Sp. z o.o. planuje budowę nowego Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych przy ul. Igołomskiej 17a, w ramach II etapu inwestycji pn. Centrum Recyklingu Odpadów Komunalnych. Oddanie obiektu do użytkowania planowane jest na rok 2026. W nowym PSZOK-u zaplanowano utworzenie punktu wymiany przedmiotów oraz miejsca, w którym mieszkańcy będą mogli przekazać meble do drobnych napraw, co stanowi rozwinięcie dotychczasowych działań w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1799 w sprawie prawa do naprawy („right to repair”) Z dniem 30 lipca 2024 r. weszła w życie dyrektywa nr 2024/1799 UE, ustanawiająca wspólne ramy dla państw członkowskich w zakresie promowania naprawy towarów. Przepisy dyrektywy zobowiązują państwa członkowskie do transpozycji jej postanowień do krajowego porządku prawnego do dnia 31 lipca 2026 r. Główne założenia dyrektywy obejmują m.in.: 1) obowiązek zapewnienia przez producentów usług naprawy sprzętu AGD i RTV (m.in. lodówek, zmywarek, pralek, smartfonów), 2) zapewnienie dostępności części zamiennych i dokumentacji technicznej w rozsądnej cenie i przez rozsądny czas, 3) wprowadzenie preferencji dla naprawy towaru zamiast jego wymiany (także w ramach rękojmi).