Mieszkać po ludzku - lokale dla seniorów i niepełnosprawnych

Edycja Budżet Obywatelski 2017 Projekt ogólnomiejski - dotyczy całego obszaru Realizacja projektu przewiduje ograniczoną liczbę uczestników. Ilość beneficjentów: 1-30

Lokalizacja

Główna lokalizacja: Obszar Miasta Krakowa

Krótki opis projektu

Powiększenie zasobu Gminy Miejskiej Kraków o lokale mieszkalne potrzebne do zapewnienia godnego życia seniorom i osobom z niepełnosprawnością narządów ruchu, dostosowane do ich warunków zdrowotnych i finansowych.

Opis projektu

Projekt zakłada powiększenie mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej Kraków, poprzez nabycie w drodze kupna na rynku pierwotnym lub wtórnym, lokali mieszkalnych, znajdujących się na parterze i dostosowanych do potrzeb seniorów oraz osób z niepełnosprawnością, a także położonych w dobrze skomunikowanych lokalizacjach. Nabyte w ten sposób lokale mogą być przeznaczone dla seniorów i osób niepełnosprawnych, którzy spełniają następujące przesłanki:

• są mieszkańcami Krakowa,
• posiadają niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe oraz osiągają niskie dochody
• lub posiadają uprawnienia do dokonania zamiany lokalu w zasobie mieszkaniowym Gminy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Senior - osoba posiadająca ukończone 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn.

Osoba niepełnosprawna - osoba posiadająca orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie równorzędne.

Właśnie do tych osób powinna być kierowana pomoc. Należy zadbać o spokojne i godne warunki życia dla samotnych i niepełnosprawnych seniorów oraz osób z niepełnosprawnością narządów ruchu, które przez wieloletnie zaniedbania Miasta są zmuszone opuścić zajmowane dotychczas lokale. Władze Miasta Krakowa od lat nie wywiązują się ze swoich zobowiązań w zakresie gospodarki mieszkaniowej wobec osób najbardziej potrzebujących. Musimy o to walczyć MY - zwykli mieszkańcy i mieszkanki. Działania aktywizujące i propozycje atrakcyjnych form spędzania wolnego czasu dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami nie mają racji bytu, gdyż ludzie ci są zamknięci w domu z powodu swojej niepełnosprawności. Obawiają się o swoje zdrowie i przyszłość, ze względu na warunki, w jakich przyszło im mieszkać. Zasada ogólnodostępności jest zachowana poprzez fakt, iż własne potrzeby lokalowe może zgłosić każdy mieszkaniec Krakowa. Kryteria przyznawania mieszkań są regulowane przepisami prawa. W chwili obecnej nie można wskazać konkretnej osoby, która otrzyma prawo do wynajęcia danego lokalu. Listy osób uprawnionych i oczekujących na przydział są weryfikowane, a lokale z definicji rotują. W przypadku stwierdzenia, że dana osoba już nie potrzebuje tej formy wsparcia lub jej sytuacja uległa zmianie, lokal wraca do zasobu lokali mieszkalnych i jest oferowany kolejnej osobie lub rodzinie z listy potrzebujących. Zakup na rynku pierwotnym lub wtórnym mieszkań dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Nabycie gotowych mieszkań dostosowanych do potrzeb wymienionych grup, bądź nabycie mieszkań i odpowiednie dostosowanie ich przez GMK. Powierzchnia poszczególnych mieszkań winna wynosić około 25 m2 dla osób samotnych oraz około 35 m2 dla rodzin większych. Planowana w projekcie ilość mieszkań wynosi co najmniej 15. Możliwy jest zakup dwóch lokali mieszkalnych sąsiadujących ze sobą celem przystosowania ich do potrzeb większej rodziny, której członkowie są osobami z niepełnosprawnościami.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Budżet obywatelski jest doskonałą okazją by wyznaczyć naszemu Miastu priorytety. Jednym z nich jest na pewno sprawa godnego życia osób starszych i osób z niepełnosprawnością. Zabezpieczenie podstawowej potrzeby, jaką niewątpliwie jest lokal mieszkalny, adekwatny do potrzeb i ograniczeń wynikających z wieku i możliwości materialnych (czynsz adekwatny do otrzymywanej emerytury lub renty) oraz fizycznych (bez barier architektonicznych) jest realizacją tego priorytetu.

W ciągu ostatnich lat rokrocznie na mieszkanie gminne oczekiwało kilka tysięcy rodzin. Na koniec 2016 roku tylko na lokal socjalny, orzeczony wyrokiem sądowym, czekało 2165 rodzin*.  W latach 2015-2016 liczba wyroków sądowych, przyznających mieszkania socjalne wynosiła od 200 do 300 rocznie**. Jednocześnie w Krakowie realizowano przydziały na takie mieszkanie w ilości ponad 500 rocznie*. W konsekwencji liczba oczekujących wynosi ponad 2000 rodzin, uprawnionych do lokalu socjalnego*. Średni czas oczekiwania wynosi od 3 do 5 lat. Ponadto na realną liczbę oczekujących na mieszkanie składają się dodatkowo osoby, corocznie eksmitowane z kamienic przejętych w ręce prywatne, które nie uzyskały prawa do lokalu socjalnego na mocy wyroku sądu. Szacunkowo można określić tą liczbę jako ponad 200 rodzin rocznie*. Rodziny te ze względu na wiek, sytuację materialną, nie mają możliwości na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie na wolnym rynku. Pozostają zatem bez żadnej pomocy i szans na gminny lokal mieszkaniowy, ponieważ Gmina od lat nie realizuje żadnego  projektu budowy mieszkań gminnych - zamiennych.

Pomimo tak wielkiego zapotrzebowania GMK,

• w latach 2012-2017  wybudowano 130 lokali mieszkalnych** (za prawie 18 mln złotych),

• a w latach 2018-2020 w planach jest budowa około 520 lokali mieszkalnych* (za prawie 75 mln złotych)***.

Łączna liczba tych mieszkań (650 lokali) pokrywa jedynie statystyczne roczne zapotrzebowanie na lokale mieszkalne dla najbardziej potrzebujących Krakowian. Jest to kropla w morzu aktualnych potrzeb. W tych planach nie uwzględniono w sposób wystarczający lokali dostosowanych do potrzeb seniorów i osób z niepełnosprawnościami (2 mieszkania).

Warto nadmienić, że niejednokrotnie seniorzy jako wieloletni najemcy, remontowali i inwestowali w mieszkania otrzymane na podstawie przydziałów administracyjnych, gdyż byli przekonani że dbają o mienie publiczne należące do Miasta. To z przedstawicielami Skarbu Państwa i GMK zawierali bezterminowe umowy najmu. Po latach starzy i schorowani ludzie są eksmitowani “na bruk” (bez prawa do lokalu zamiennego) przez osoby prywatne przejmujące nieruchomości, niejednokrotnie z powodu zaniedbań urzędników i braku odpowiedniego zasobu gminnych lokali mieszkalnych. Przykłady można znaleźć niemal codziennie w lokalnych i ogólnokrajowych mediach.

Na uwagę zasługuje fakt, iż w Krakowie w latach 2006 do 2016 w ramach tzw. odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu mieszkalnego w zasobie prywatnym (płaconego z gminnych pieniędzy za lokatorów z wyrokami eksmisyjnymi, którym GMK nie jest w stanie zapewnić w wymaganym terminie lokalu socjalnego), GMK wypłacała prywatnym właścicielom kamienic pomiędzy 4 000 000 a 5 000 000 złotych rocznie**. W skali tych 11 lat jest to suma niemal 50 000 000 złotych**. Gdyby Gmina wcześniej zabezpieczyła wystarczającą ilość lokali mieszkalnych dla osób eksmitowanych z prywatnych zasobów, mogłaby przeznaczyć sumę niemal 50 mln złotych na budownictwo kolejnych mieszkań gminnych, tak potrzebnych w Krakowie. Proceder wypłaty odszkodowań nadal trwa i corocznie obciąża budżet Krakowa.

Niniejszy projekt, zakładający powiększenie zasobu mieszkaniowego lokali gminnych, pozwoli na lepsze zagospodarowanie kwot przeznaczanych do tej pory na odszkodowania i poprawi gospodarowanie finansami GMK. Plusem zakupu lokali mieszkalnych u zewnętrznych podmiotów jest fakt, że:

• całość sumy można przeznaczyć na lokale na parterze,
• dostosowane do potrzeb w/w grup osób.
• zakupu można dokonać u wielu podmiotów gospodarczych projekt może zostać zrealizowany w niedługim okresie czasu, co przy naglących potrzebach wymienionych grup osób jest niezmiernie ważne,
• zakup mieszkań w różnych lokalizacjach sprzyja integracji nowych mieszkańców ze społecznością lokalną i przeciwdziała ich stygmatyzacji oraz umożliwia na zamieszkanie w pobliżu dotychczasowych centrów życiowych.

Należy zauważyć, iż dotychczasowe rządowe programy np. “Mieszkanie dla młodych” nie uwzględniają potrzeb mieszkaniowych gorzej sytuowanych seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Ponadto kierują środki publiczne do zaspokojenia potrzeb osób w dobrej sytuacji finansowej (czyli mających zdolność kredytową). Tym samym od wielu lat marginalizowane są potrzeby osób w najbardziej dramatycznej sytuacji zdrowotnej i finansowej.

* dane z Raportu z gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miejskiej Kraków oraz zasobem tymczasowych pomieszczeń za 2016 rok,

** dane z Raportów z gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miejskiej Kraków za lata 2006-2016,

*** dane z uchwały RMK nr LXX/1013/13 z 27.03.2013 r. w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta Krakowa (z późn. zm.).

Kosztorys

Nazwa	Opis	Koszt
projekt	Opracowanie dokumentacji projektowej wraz z niezbędnymi uzgodnieniami i decyzjami	35 000,00 PLN
budowa	Roboty budowlane	350 000,00 PLN
		385 000,00 PLN

Harmonogram działań

Nazwa	Opis	Data
projekt	Opracowanie dokumentacji projektowej wraz z niezbędnymi uzgodnieniami i decyzjami	2021
realizacja	Roboty budowlane	2021

Galeria