Filozofia na bruku / Przedmiot - Myśl - Interpretacje

Projekt odrzucony: Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego po zasięgnięciu opinii właściwych komórek i jednostek organizacyjnych (GS, AU, BP, KZ, ZDMK, ZZM) oraz Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK negatywnie opiniuje projekt pn. „Filozofia na bruku/ Przedmiot – Myśl - Interpretacje” zgłoszony do Budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa 2020 (wniosek nr BO.OM.156/20). Uzasadnienie 1. Od 1 lipca 2020 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków obowiązuje „Uchwała Krajobrazowa” - uchwała NR XXXVI/908/20/Rady Miasta Krakowa z dnia 26 lutego 2020 r. w sprawie ustalenia „Zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń”, której postanowienia zastąpiły dotychczasowe regulacje miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp), w zakresie małej architektury, reklam i ogrodzeń. 2. Rzeźba krzesła o wysokości 8 m nie odpowiada definicji małej architektury i winna być uznana za pomnik. Należy przy tym podkreślić, że kwestia budowania i lokalizowania pomników jest zadaniem należącym do wyłącznej kompetencji Rady Miasta Krakowa (art. 18, ust. 2, pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 713). 3. Rzeźba krzesła, jak i postaci neandertalczyka nie są możliwe do realizacji ze względu na to, iż wskazano lokalizacje, które kolidują z przeznaczeniami terenów ujętych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (dalej mpzp) Miasta Krakowa: a) lokalizacje rzeźby krzesła • działka nr 218/3 S-16 na lewym brzegu Wisły przy zaporze Dąbie – jest działką gminną, w zarządzie podmiotu Koszary Wojsk Samochodowych. Na wskazanym obszarze jest sporządzany mpzp „Dąbie”. Projekt planu na etapie wewnętrznych opinii przeznaczał ww. działkę jako przeznaczenie K (teren infrastruktury technicznej). Dokument pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Nr 2282 z dnia 9 września 2019 r. nie przewiduje zagospodarowania działki jako terenu zieleni publicznie dostępnej; • działka nr 91 K-15 na lewym brzegu Wisły przy moście Zwierzynieckim od strony Salwatora – w mpzp „Dla wybranych obszarów przyrodniczych – etap A” znajduje się teren przeznaczony pod 78.ZWs/ZZ.2 Tereny zieleni nadrzecznej w obszarach szczególnego zagrożenia powodzią, o podstawowym przeznaczeniu pod zieleń stanowiącą obudowę biologiczną cieków, gdzie dopuszczone są obiekty i zagospodarowanie związane głównie z zabezpieczeniem brzegów i obsługą wodną terenu (pomosty, żegluga itp.). Miejscowy plan nie dopuszcza małej architektury ani innych obiektów na wyznaczonym terenie. Dokument pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Nr 2282 z dnia 9 września 2019 r., przeznacza ww. działkę pod Park Rzeczny Wisła. Z uwagi na podjęty w Zarządzie Zieleni Miejskiej kompleksowy projekt rewitalizacji Bulwarów Wisły wraz z dopływami pn. „Wisła Łączy”, który znajduje się we wstępnym etapie projektowym, brak jest podstaw do określenia spójności projektu BO z planowanym przyszłym zagospodarowaniem bulwarów; • działka nr 102/2 K-15 na lewym brzegu Wisły przy moście Zwierzynieckim od strony Salwatora – mpzp „Os. Salwator” przewiduje na wskazanej działce tereny tras komunikacyjnych wraz z torowiskiem tramwajowym (KZ+T) z dopuszczeniem małej architektury jako urządzeń towarzyszących przy linii rozgraniczającej, jednak ze względu na znaczne rozmiary, obiektu (8 m) nie spełnia wymogów obiektu małej architektury. Ponadto dokument pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa nr 2282 z dnia 9 września 2019 r., nie przewiduje zagospodarowania działki jako terenu zieleni publicznie dostępnej, b) lokalizacje postaci neandertalczyka zamkniętego w kuli: • działki nr 213/5 i 213/1 K-14 na prawym brzegu Wisły przy parku „Stacja Wisła” od strony mostu Kotlarskiego – teren przeznaczony jest w mpzp „Zabłocie” pod B.KDZ+T tereny ulic klasy zbiorczej z tramwajem oraz B1.ZP/B z podstawowym przeznaczeniem pod ogólnie dostępną zieleń urządzoną parkową p.n. Bulwary Wiślane. Proponowana forma zagospodarowania nie wpisuje się w przeznaczenie podstawowe określone w miejscowym planie dla tego obszaru. Zachodnia część działki 213/15 oraz działka 213/1 przewidziane są w dokumencie pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjętym Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Nr 2282 z dnia 9 września 2019 r., jako „Park Stacja Wisła”, który obecnie jest zagospodarowany, a ze względu na układ kompozycyjny zrealizowanego założenia projektowego, istniejącą infrastrukturę oraz konieczność zachowania drzewostanu, brak jest możliwości wkomponowania w zakresie ww. działki obiektu o tak dużych gabarytach jak rzeźba neandertalczyka zamkniętego w kuli o średnicy 2,5 m. 4. W odniesieniu do kosztów zawartych w zgłoszeniu informuję, że w opinii tut. Wydziału są one zawyżone i zgłaszający winien je zweryfikować. Analogią w kwestii kosztów może być forma rzeźbiarska upamiętniająca Juliusza Leo usytuowana na skwerze u zbiegu ulic Józefińskiej Nadwiślańskiej. Łączny koszt przedsięwzięcia wyniósł 508.575,50 zł i obejmował: - przeprowadzenie konkursu, - wykonanie projektu, - realizację wszystkich elementów rzeźbiarskich z różnych materiałów, - wykonanie robót ziemnych i brukarskich oraz prac związanych z aranżacją zarówno otoczenia elementów rzeźbiarskich, jak i całego skweru z uwzględnieniem iluminacji. 5. Długoterminowe skutki finansowe obciążające budżet Miasta wynikające z ewentualnej realizacji takiego projektu: a) proponowany projekt zakłada stworzenie 2 pierwszych przystanków ścieżki filozoficznej za kwotę 1.190.000 zł. W zgłoszeniu brak informacji o docelowej ilości przystanków i ich lokalizacji, projekt nie określa łącznych kosztów docelowej ścieżki filozoficznej, b) w zgłoszeniu brak również informacji o przyszłych kosztach utrzymania zarówno całej ścieżki filozoficznej lub chociażby przedmiotowych 2 przystanków. 6. Ocena skutków społecznych na etapie samego zgłoszenia projektu nie jest możliwa do określenia. Niewątpliwie należy przyjąć, iż usytuowanie - nie wiadomo w jakiej docelowej ilości i jakich lokalizacjach, dominujących z uwagi na gabaryty elementów w przestrzeni publicznej, może spotkać się ze sprzeciwem mieszkańców Miasta, czego dobitnym przykładem jest kwestia budowy pomnika Armii Krajowej czy pomnika poświęconego „Tym, co stawiali opór komunizmowi”. 7. Z artystycznego punktu widzenia projekt należy uznać za bezwartościowy bowiem reprezentuje całkowitą niespójność ideową. Poszczególne elementy symboliczne nie budują scalających kontekstów, stanowiąc w rezultacie dwa, a właściwie trzy (z nagraniem) osobne projekty. Wykorzystywanie projektu krzesła z uzasadnieniem jego powiększenia jest wtórne wobec podobnych projektów Tadeusza Kantora. Neandertalczyk jako symbol człowieczeństwa wydaje się nietrafiony i ironiczny. Pomysł z zaprezentowaniem w krótkiej wypowiedzi wielowątkowej i skomplikowanej filozofii Romana Ingardena kojarzy się z intelektualną hucpą. Użycie postaci tego wybitnego filozofa w kontekście tak chaotycznie pomyślanego projektu budzi podejrzenie o próbę siłowego uatrakcyjnienia projektu dla kontekstów krakowskich. Należy również podkreślić, że Kraków jest miastem licznych instytucji kultury i sztuki, muzeów i galerii mających niezwykle różnorodną ofertę, która pozwala każdemu odwiedzającemu – jeśli ma taką wolę - na refleksję nad sztuką oraz człowiekiem - twórcą tej sztuki.