Idealna Ścieżka
Edycja Budżet Obywatelski 2024 Projekt lokalny - Dzielnica IV Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.
Lokalizacja
Główna lokalizacja: dz. nr 225/6 K-44
Krótki opis projektu
Idealna Ścieżka pomiędzy szpalerem drzew owocowych, łącząca ulice Bratysławską i Kluczborską. W rejonie ulicy Bratysławskiej uzupełniona zacisznym miejscem o charakterze parkowym. Lokalizacja: działka gminna nr 225/6 K-44.
Opis projektu
Wstęp
Idealna Ścieżka to pomysł, który zrodził się w odpowiedzi na wiele potrzeb – komunikacji osiedla bloków pomiędzy ulicami Kluczborską i Fieldorfa-Nila z istotnymi dla społeczności placówkami usługowo-handlowymi i sportowo-rekreacyjnymi usytuowanymi w rejonie ulic Bratysławska i Pielęgniarek; braku dostępnych spacerowych terenów zielonych w najbliższej okolicy, braku miejsc osłaniających od upału latem, przeciwwagi dla istniejącej nieopodal stacji wysokich napięć, sentymentu do istniejących tu niegdyś ogródków działkowych.
Choć w miejscu, w którym proponujemy Idealną Ścieżkę, realizowana jest działalność zarobkowa (teren gminny oddany w różne formy władania ale nie wieczyste użytkowanie), to stoimy na stanowisku, że potrzeby związane z dobrostanem okolicznych mieszkańców, ich zdrowiem i przeciwdziałaniem negatywnym zmianom klimatu są dużo ważniejsze. Stanowisko to potwierdziła także gmina Kraków wyznaczając w nowym planie miejscowym właśnie taką funkcję tego terenu.
Projekt będzie także jedynym substytutem parku w najbliższej okolicy. Pozwoli na obniżenie temperatury w czasie upałów, co ważne szczególnie dla dzieci i ludzi starszych. Planowane drzewa owocowe w szpalerze idealnie wpisują się w miejski program „Jadalny Kraków”, dzięki któremu w wielu miejscach Krakowa wraca się się do tradycji pozyskiwania żywności bezpośrednio, z własnych lub wspólnych z sąsiadami upraw.
Miejsce
Zgodnie z przekazanym Radzie Miasta Krakowa projektem planu miejscowego obszaru Żabiniec (w chwili rozpatrywania niniejszej propozycji plan ten będzie już obowiązującym prawem lokalnym) dla nieruchomości gminnej oznaczonej jako dz. nr 225/6 K-44 (w serwisie MSIP wskazanej do realizacji Budżetu Obywatelskiego – patrz załącznik 1) wyznaczono nową funkcje tj. KDX.4. Podstawowe zapisy planu miejscowego dla tego terenu:
KDX.1-KDX.10 – Tereny ciągów pieszych, o podstawowym przeznaczeniu pod publicznie dostępne ciągi piesze,
KDX.4 – położony pomiędzy drogami w terenach KDZ.1, KDD.11,o szerokości do 7 m, z poszerzeniem do 11 m na styku z drogą w terenie KDZ.1,
Dz. nr 225/6 K-44 o powierzchni 3552 m2, ma kształt nieregularny.
Dłuższa północna część działki (zwana dalej częścią A) ma szerokość ok. 16 metrów i długość ok. 123 m, natomiast część południowa (zwana dalej częścią B) to nieregularny czworobok o długości ok. 52 m i średniej szerokości 26 m. Zachodni fragment części B znajduje się wprawdzie na obszarze oznaczonym w planie miejscowym jako MW/U.7, nie wyklucza to jednak w żaden sposób zagospodarowania go jako zieleni urządzonej (funkcja dopuszczalna zarówno przy funkcji podstawowej MW jak i U). Plan miejscowy nie ogranicza także możliwości usytuowania szpaleru drzew wzdłuż całej ścieżki na tych fragmentach działki 225/6, które znajdują się poza obszarem KDX.4.
Od południa działka 225/6 graniczy z gminną działką 684 K-44. Nieruchomość ta nie jest wprawdzie wskazana do realizacji projektów BO, niemniej wraz z działkami sąsiednimi została określona w planie miejscowym Żabiniec jako teren do zagospodarowania pod: strefę zieleni, szpaler drzew, ważniejsze powiązania piesze, istniejące i projektowane trasy rowerowe (patrz załącznik 2). Powyższe czynniki (brak dz. 684 w BO oraz zapisy planistyczne) skłaniają nas do przyjęcia założenia, że Idealna Ścieżka zostanie wkomponowana w pas zieleni i ruchu pieszo-rowerowego wzdłuż ulicy Bratysławskiej niezależnie od realizacji Budżetu Obywatelskiego.
Ścieżka, nasadzenia i oświetlenie.
Sama ścieżka (szerokość około 4,5 m lub szersza) ma być idealna dla wszystkich. Rodzaj i wykonanie nawierzchni powinno uwzględniać zarówno pieszych na wysokich obcasach, tych z wózkami dziecięcymi czy zakupowymi, przy jednoczesnym uwzględnieniu rozwiązań proekologicznych. Na tym etapie nie wskażemy optymalnego materiału z jakiego powinna zostać wykonana nawierzchnia, pozostawiając to projektantom, którzy będą dysponować wiedzą z zakresu jakości podłoża oraz innych uwarunkowań.
Niemniej możliwe rozwiązania to nawierzchnia mineralno-epoksydowa stanowiąca efektywne rozwiązanie do gromadzenia wody deszczowej w miejscu jej opadu. System ten nie tylko poprawia warunki siedliskowe drzew i roślinności miejskiej, co jest istotne ze względu na planowane nasadzenia, lecz także wspomaga rozwój błękitno-zielonej infrastruktury. Jego funkcjonalność obejmuje szerokie możliwości adaptacji miast do zmian klimatycznych. Rozwiązanie to skutecznie eliminuje problemy związane z odprowadzaniem wody deszczowej, redukując jednocześnie spływ wód opadowych i roztopowych. System wywiera pozytywny wpływ na odciążenie kanalizacji deszczowej, która w sytuacjach ekstremalnych zjawisk pogodowych często nie jest w stanie skutecznie odprowadzić całego opadu. Dzięki temu zmniejszamy potrzebę konstrukcji zbiorników retencyjnych oraz innych systemów magazynowania wody opadowej.
Nasadzenia drzew owocowych pozwolą włączyć nasz projekt w miejski program „Jadalny Kraków”. Również w tej kwestii ostatnie słowo powinno należeć do projektantów (lokalne warunki klimatyczne i glebowe mają tutaj istotne znaczenie, dlatego zaleca się konsultację z lokalnymi specjalistami od arborystyki czy ogrodnictwa miejskiego), niemniej wskazanym wydaje się wybór sprawdzonych w miejskich warunkach gatunków.
Oto kilka gatunków drzew owocowych, które zazwyczaj sprawdzają się w miejskich warunkach w Polsce:
Grusza ozdobna (Pyrus calleryana): Grusza ozdobna jest popularnym wyborem w miejskich obszarach ze względu na swoje efektowne kwiaty wiosną i odporność na zanieczyszczenia atmosferyczne.
Śliwa domowa (Prunus domestica): Śliwa jest odporna na zanieczyszczenia atmosferyczne i dobrze rośnie w różnych warunkach glebowych. Odpowiednio dobrane odmiany mogą dostarczyć smacznych owoców.
Wiśnia ptasia (Prunus avium): Wiśnie są odporne i dostosowują się do warunków miejskich. Owoce są smaczne, a drzewo może mieć atrakcyjny wygląd w okresie kwitnienia.
Jabłoń ozdobna (Malus spp.): Jabłonie ozdobne są cenione za piękne kwiaty wiosenne oraz dekoracyjne owoce. Mogą być stosowane zarówno jako drzewa ozdobne, jak i dostarczające jadalnych owoców.
Czereśnia ptasia (Prunus padus): To drzewo jest trwałe, dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza i ma atrakcyjne pędy kwiatowe wiosną.
Jabłoń (Malus domestica): Odmiany jabłoni są popularne w miastach, ponieważ dostarczają smacznych owoców, a jednocześnie mogą stanowić element dekoracyjny.
Odległość między nimi zależy głównie od kilku czynników, takich jak odmiana drzew, rodzaj gleby, warunki klimatyczne, a także efekty wizualne. Oto ogólne wytyczne dotyczące odległości sadzenia:
Rozmiar dorosłej rośliny: Jeśli znasz rozmiar dorosłej jabłoni ozdobnej, to powinieneś ustalić odległość między nimi w taki sposób, aby miały wystarczająco miejsca do rozwoju. Niektóre odmiany są bardziej rozłożyste, podczas gdy inne są bardziej zwartego wzrostu.
Podłoże: Warto sprawdzić wymagania glebowe konkretnej odmiany jabłoni ozdobnej. Jeśli rośliny mają specyficzne wymagania dotyczące gleby, należy zadbać o odpowiednie warunki glebowe, a odległość między nimi dostosować do tego, aby każda roślina miała wystarczająco dużo miejsca i dostęp do składników odżywczych.
Efekt wizualny: Jeśli celem jest uzyskanie ozdobnego efektu gęstości, możesz sadzić jabłonie bliżej siebie. Jeśli natomiast zależy ci na bardziej otwartym układzie, z większą przestrzenią między roślinami, zdecyduj się na większą odległość.
Przyszły rozwój: Zawsze należy brać pod uwagę przyszły rozwój rośliny. Nawet jeśli sadzisz młode rośliny, zastanów się, jakie będą ich rozmiary po kilku latach i odpowiednio dostosuj odległość między nimi.
Ogólnie rzecz biorąc, można rozważyć odległość między 1,5 a 4 metrami, w zależności od warunków. Sugerujemy odległości nasadzeń ok 2,5 m. a wszystkich nasadzonych nowych drzew owocowych powinno być około 111.
1. Lampy ogrodowe skomponowane z niewielkimi drzewami owocowymi. Wskazane są lekkie, niewysokie lampy. W związku z ich obniżoną wysokością należy je rozmieścić w odległościach mniejszych niż przy oświetleniu drogowym (ok 5-7 m). Lampy takie mogłyby mieć mieszany system zasilania (solarno-sieciowy). Minusem tych lekkich konstrukcji jest ich narażenie na zniszczenie.
2. Pewniejszym rozwiązaniem mogą być tradycyjne lampy oświetleniowe, rozstawiane co 12-15 m.
Wkomponowanie Idealnej Ścieżki w projekty miejskie.
Po pierwsze „Jadalny Kraków” o którym była już mowa na wstępie i który w naszej ocenie może mieć wielkie znaczenie w integracji okolicznych mieszkańców, o czym szerzej w uzasadnieniu.
Po drugie „Projekt ekomuzeum Prądnika”. W związku z realizacją w tegorocznym budżecie miasta zadania „Projekt ekomuzeum Prądnika”, w części B nieruchomości można umieścić jedną z instalacji planowanych w ramach tego projektu. Przy czym na tym etapie planujemy wyłącznie przygotowanie miejsca pod taką instalację.
Projekt rozproszonego Ekomuzeum Prądnika zakłada wyeksponowanie dziedzictwa poprzez
analogie z twórczością Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia. Na tak pomyślane Ekomuzeum
Prądnika składają się plenerowe realizacje prac artystów w przestrzeni publicznej Prądnika
(Schody do nieba w Parku Krowoderskim, Klaskacz w rejonie ulicy Jabłonnej, Punkt
obserwacyjny zmian w sztuce w Strefie Kultury Polsad oraz Świątynia Dumania w parku przy
Krowodrzy Górce) wzbogacone o „Wyznacznik” odwołujący się do ich twórczości, złożony
z dębu i krzewu różowej róży otoczonego ogrodzeniem z pojedynczych kamieni. Dzieła te są
połączone trasą pieszo-rowerową oznaczoną latawcem, czyli symbolem inspirowanym
twórczością Marii Pinińskiej-Bereś. Proponowane Ekomuzeum Prądnika przyjmuje formę sieci
i obejmuje też istniejące punkty związane z dziedzictwem lub służące mieszkańcom jako
miejsca spotkań (np. oddolnie zakładane biblioteki, Książkodzielnia, restauracje nawiązujące do genius loci jak Młyńskie Danie), również wskazane w przestrzeni poprzez „Wyznacznik” oraz latawiec. Tak rozumiane rozproszone Ekomuzeum Prądnika to projekt przekształcający przestrzeń
peryferyjnych części Krakowa nad rzeką Prądnik w spójną przestrzeń, za pomocą sztuki artystów awangardowych (za: Zofia Ozaist-Zgodzińska).
Kolejność i koszty.
I. Prace projektowe i zgromadzenie dokumentacji. Uzyskanie opinii i stosownych uzgodnień.
II. Porządkowanie i przygotowanie działki.
1. Szczególnie część A działki wymaga pewnych nakładów pracy przygotowawczej. Wiąże się to z przekształceniem tego terenu, będącego obecnie rodzajem drogi wewnętrznej z miejscami postojowymi. Należy rozważyć wykorzystanie rozebranych utwardzeń jako kruszywa do ewentualnej stabilizacji gruntu pod ścieżką.
ścieżki (w części B w sposób pozwalający zminimalizować konieczność usunięcia istniejących zadrzewień),
nasadzeń, ławek w części B, oświetlenia.
III. Realizacja
1. Wykonanie ścieżki.
2. Nasadzenia i oświetlenie.
3. Infrastruktura parkowa (ławki, może stoliki do gier planszowych).
Koszty.
Kosztorys został przygotowany w oparciu o kompilację pozycji przedstawionych w poradniku zamieszczonym na stronie:
https://budzet.krakow.pl/207751,artykul,twoje_bo.html/267994,artykul,cennik_budzet_obywatelski_-_ile_moze_kosztowac_realizacja_zwycieskiego_zadania.html
oraz wiedzę własną (autor projektu jest uprawnionym planistą).
Podstawowe wykorzystane pozycje poradnika to:
w dziale Infrastruktura (pkt 8 i 9 oraz częściowo pkt 13),
w dziale zieleń (pkt 7),
w dziale mała architektura (pkt 1).
UZASADNIENIE PROJEKTU
Nasz projekt jest spójny zarówno z planem miejscowym obszaru Żabiniec jak i wytycznymi studium uwarunkowań i kierunków rozwoju Krakowa. W jednostce urbanistycznej 24 Prądnik Biały obejmującej teren projektu istotne są w naszym przypadku dwa zapisy. Pierwszy charakteryzuje tutejszą zieleń jako wysoce skąpą i wprost zakazuje jakichkolwiek działań mogących ją ograniczyć:
Tereny zieleni w ramach osiedli blokowych do ochrony przed zabudową i zainwestowaniem obniżającym udział powierzchni biologicznie czynnej;
Drugi mówi o konieczności rewitalizacji tutejszej zabudowy blokowej:
Istniejąca zabudowa wielorodzinna blokowa osiedli Prądnik Biały, Krowodrza Górka i Żabiniec do utrzymania i rewitalizacji/rehabilitacji;
Idealna Ścieżka to coś więcej niż rewitalizacja. Wpisując się w takie projekty jak „Jadalny Kraków” czy Ekomuzem Prądnika (w przyszłości) może stanowić ważny element integracji społecznej osiedlowego i dzielnicowego sąsiedztwa, np. przez wspólne zbiory owoców.
Idealna Ścieżka to także pomysł wysoce praktyczny, który zrodził się w odpowiedzi na wiele potrzeb – komunikacji osiedla bloków pomiędzy ulicami Kluczborską i Fieldorfa-Nila z istotnymi dla społeczności placówkami usługowo-handlowymi i sportowo-rekreacyjnymi usytuowanymi w rejonie ulic Bratysławska i Pielęgniarek, braku dostępnych spacerowych terenów zielonych w najbliższej okolicy, braku miejsc osłaniających od upału latem, przeciwwagi dla istniejącej nieopodal stacji wysokich napięć, przywrócenia równowagi przyrodniczej po likwidacji istniejących tu niegdyś ogródków działkowych (wzdłuż linii tramwajowej na odcinku Bratysławska - Fieldorfa-Nila).
Choć w miejscu, w którym proponujemy idealną ścieżkę, realizowana jest działalność zarobkowa (teren gminny oddany w różne formy władania, ale nie wieczyste użytkowanie), to stoimy na stanowisku, że potrzeby związane z dobrostanem okolicznych mieszkańców, ich zdrowiem i przeciwdziałaniem negatywnym zmianom klimatu są dużo ważniejsze. Stanowisko to potwierdziła także gmina Kraków wyznaczając w nowym planie miejscowym właśnie taką funkcję tego terenu.
Projekt będzie także jedynym substytutem parku w najbliższej okolicy. Pozwoli na obniżenie temperatury w czasie upałów, co jest istotne szczególnie dla dzieci i ludzi starszych.
Planowane drzewa owocowe w szpalerze to idealna kontynuacja miejskiego programu Jadalny Kraków, dzięki któremu w wielu miejscach Krakowa wraca się się do tradycji pozyskiwania żywności bezpośrednio, z własnych lub wspólnych z sąsiadami upraw.
Nazwa | Opis | Koszt |
---|---|---|
Projekt i dokumentacja | Projekt ścieżki wraz z niezbędną dokumentacją i uzgodnieniami | 30 000,00 PLN |
Realizacja wg. poradnika | Budowa chodnika/alejki parkowej, wraz z infrastrukturą towarzyszącą (odwodnienie, oświetlenie). 900 zł za m2 x 765 m2. | 688 500,00 PLN |
Zakup i posadzenie drzew obwód pnia 16 – 18 cm | Koszt jednostkowy - 1200 zł x ilość 111 | 133 200,00 PLN |
Ławki z oparciem | Koszt jednostkowy - 1725 zł x ilość 7 | 12 075,00 PLN |
Inne (możliwe) | 10% całości | 86 377,50 PLN |
950 152,00 PLN |
Nazwa | Opis | Data |
---|---|---|
Projekt | Prace projektowe i zgromadzenia dokumentacji. Uzyskanie opinii i stosownych uzgodnień oraz decyzji | 2025 |
Realizacja | Wykonanie ścieżki. Nasadzenia i oświetlenie. Infrastruktura parkowa | 2026 |