Co z tą hutą? Zbadajmy tereny wokół kombinatu.

Projekt odrzucony: Zgłoszony w ramach Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa 2024 w dniu 01.03.2024 r. dzielnicowy projekt pt.: „Co z ta hutą? Zbadajmy tereny wokół kombinatu.” (Numer projektu BO.D18.55/24) w kategorii „Zieleń i ochrona środowiska”, zakłada wykonanie „kompleksowych, niezależnych badań gleb, gruntów i wód podziemnych na terenach poprzemysłowych wokół kombinatu metalurgicznego w Nowej Hucie, celem określenia rzeczywistego stanu środowiska i jego wpływu na zdrowie mieszkańców”. Projekt polega na wykonaniu: • przypowierzchniowych badań gleb i gruntów w obrębie wierzchniej warstwy podłoża; • kompleksowych badań sozologicznych w rejonie zbiornika Przylasek Rusiecki; • sprawozdania z przeprowadzonych badań wraz z oceną zawartości oznaczanych składników oraz o ile będzie to zasadne ocenę zagrożeń zdrowotnych dla okolicznych mieszkańców oraz osób korzystających z terenów rekreacyjnych. W ramach przeprowadzonej weryfikacji, na podstawie kryteriów wskazanych w regulaminie, w ocenie Wydziału Kształtowania Środowiska mogą nie zostać spełnione wymogi, o których mowa: W § 1. ust. 2. Ze środków budżetu obywatelskiego finansowane są projekty zgłaszane przez mieszkańców, należące do zadań własnych gminy lub zadań własnych powiatu… oraz W § 17. ust. 1. W ramach procedury budżetu obywatelskiego nie mogą być realizowane projekty: 3) które, w przypadku projektów, których szacunkowy koszt realizacji przekracza 20 tys. zł, po realizacji generowałyby roczne koszty utrzymania wyższe niż 20% wartości projektu; 8) które zakładają realizację jedynie części zadania – wykonanie wyłącznie projektu przedsięwzięcia bez uwzględnienia środków na realizację lub zabezpieczają środki wyłącznie na realizację bez uwzględnienia środków na projekt; Ad § 1 ust. 2 regulaminu: Zgodnie z art. 101 d ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54 z późn. zm. – dalej jako P.o.ś.), starosta (w przypadku Gminy Miejskiej Kraków – miasto na prawach powiatu – prezydent) dokonuje identyfikacji potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi, poprzez: 1) ustalenie działalności mogącej z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, która była prowadzona na danym terenie przed dniem 30 kwietnia 2007 r.; 2) ustalenie listy substancji powodujących ryzyko, których wystąpienie w glebie lub ziemi jest spodziewane ze względu na działalność, o której mowa w pkt 1; 3) analizę dostępnych informacji na temat zagrożenia zanieczyszczeniem gleby lub ziemi; 4) w razie potrzeby - wykonanie pierwszego etapu badań zanieczyszczenia gleby i ziemi przez laboratorium… Wstępna analiza działek wskazanych w ramach projektu i wytypowanych do badań geośrodowiskowych, nie potwierdza założenia wskazanego w „Krótkim opisie propozycji zadania”, iż są to tereny poprzemysłowe. Wątpliwe jest też częściowo, założenie zawarte w „Miejscu realizacji zadania”, według którego wytypowano działki miejskie znajdujące się […] w rejonie obiektów kombinatu metalurgicznego. Mając powyższe na uwadze, po wstępnej analizie brak jest jednoznacznych podstaw do wskazania działalności (która była prowadzona na przedmiotowych działkach przed dniem 30 kwietnia 2007 r.) mogącej z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi. Wskazuje się zatem, iż zadanie przedstawione w projekcie BO.D18.55/24 nie należy do zadań własnych Gminy Miejskiej Kraków, tj. identyfikacji potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi . Tym samym projekt nie spełnia wymogu określonego w § 1 ust. 2 regulaminu budżetu obywatelskiego miasta Krakowa – Uchwała Nr LI/1410/21 Rady Miasta Krakowa z dnia 13 stycznia 2021 r. w sprawie Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa. Ad § 17 ust 1 pkt 3) regulaminu: Z uwagi na planowanie części badań gruntów w bezpośredniej lokalizacji pasów drogowych, linii kolejowych czy też na terenie cmentarzy, w obrębie wierzchniej, możliwie najbardziej zanieczyszczonej warstwy podłoża, nie można wykluczyć przekroczeń dopuszczalnych zawartości substancji powodujących ryzyko, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1395). W zależności od zakwalifikowania pochodzenia w/w przekroczeń, przepisy prawa w postaci ustawy P.o.ś. lub Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U z 2020 r. poz. 2187), definiują podjęcie dalszych czynności, polegających na zgłoszeniu tego faktu Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska oraz podjęcie odpowiednio działań zmierzających do przeprowadzenia remediacji lub działań w celu ograniczenia szkody w środowisku / działań naprawczych. W obu przypadkach ewentualne dalsze czynności określone przepisami prawa, mogą generować znaczące koszty roczne przekraczające znacznie 20% wartości projektu. Ad § 17 ust. 1 pkt 8) regulaminu: Przeprowadzenie badań w sposób określony w projekcie, pomija zupełnie konieczne dalsze działania określone przepisami prawa w zakresie ochrony powierzchni ziemi. W konsekwencji wykrycia zanieczyszczeń gruntów należy uszczegółowić badania, celem okonturowania zanieczyszczenia, a następnie przeprowadzić działania naprawcze lub remediacyjne. Natomiast kosztorys projektu nie przewiduje finansowania przeprowadzenia badań w sposób wymagany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. z 2016 r.poz. 1395) – tj. zakresu badań, lokalizacji punktów w sekcjach, poboru prób na różnych głębokościach – umożliwiający sporządzenie planu remediacji lub projektu działań naprawczych oraz nie przewiduje finansowania realizacji planu remediacji. Aby obecny projekt uznać za kompletny, musiałby przewidywać kompleksowe finansowanie zarówno fazy badawczej, jak i fazy działań remediacyjnych lub naprawczych. Tym samym projekt zakłada realizację jedynie części zadania – bez koniecznych do podjęcia działań wynikających ze wskazanych powyżej przepisów prawa. Dodatkowo wskazuje się, iż w kosztorysie proponowanego projektu pominięto kwestię wykonania sprawozdania ze zrealizowanych badań, mimo jego uwzględnienia w szczegółowym opisie zadania. Ponadto, w zgłoszeniu przedmiotowego projektu wskazano, iż jego realizacja pozwoli na wskazanie lub wykluczenie zagrożenia zdrowotnego oraz dostarczy wiarygodnych danych z zakresu jakości środowiska, w tym wód w obrębie „planowanego kąpieliska w Przylasku Rusieckim”, w związku z długotrwałą działalnością kombinatu metalurgicznego. Jednakże w ocenie jednostki weryfikującej, wykonanie tychże badań nie umożliwi dokonania: a) oceny źródła pochodzenia zanieczyszczenia, gdyż stężenia substancji mogą wynikać m. in. z prowadzonej na obrzeżach Kombinatu produkcji rolnej (przekroczenia stężeń pestycydów) czy ruchu samochodowego, co zaobserwowano w badaniach Wydziału Kształtowania Środowiska UMK przeprowadzonych w 2019 r. w rejonie ul. Karowej i Dymarek. b) oceny zagrożeń zdrowotnych dla okolicznych mieszkańców oraz osób korzystających z terenów rekreacyjnych, gdyż nadal nie są uchwalone przepisy prawne w oparciu, o które można by taką ocenę sporządzić. W kwestii innych oczekiwań przedstawionych w uzasadnieniu przedmiotowego projektu, wyjaśnia się, iż kąpielisko na „Przylasku Rusieckim” (zbiornik nr 1 ul. Rzepakowa) funkcjonowało już w latach 2021-2023 na podstawie uchwał Rady Miasta Krakowa odpowiednio: Nr LVI/1615/21 z dnia 21 kwietnia 2021 r., Nr LXXXII/2328/22 z dnia 13 kwietnia 2022 r. oraz Nr CVIII/2938/23 z dnia 5 kwietnia 2023 r. W tym roku Uchwałą Rady Miasta Krakowa Nr CXXX/3616/24 z 20 marca 2024 r. w sprawie określenia sezonu kąpielowego oraz wykazu kąpielisk na terenie Gminy Miejskiej Kraków w 2024 r., przedmiotowe kąpielisko zostało ponownie wskazane jako jedno z kąpielisk miejskich. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krakowie (PPIS) na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 338 z późn. zm.), ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1478 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. z 2019 r. poz. 255), w ramach kontroli urzędowej i po dokonaniu bieżącej oceny jakości wody w zakresie parametrów mikrobiologicznych pobranej ze zbiornika w obrębie którego zostało utworzone kąpielisko „Przylasek Rusiecki” stwierdził przydatność wody do kąpieli w związku ze spełnieniem wymagań określonych w załączniku nr 1 tabela I w/w rozporządzenia. PPIS w Krakowie w 2023 roku dokonał oceny jakości wody pobranej ze zbiornika wodnego nr 1 w obrębie którego zostało utworzone kąpielisko o nazwie „Przylasek Rusiecki”. W dniach: 30 maja, 27 czerwca, 13 lipca i 16 sierpnia 2023 roku w ramach kontroli urzędowej nad jakością wody w kąpielisku zostały pobrane próby wody z przedmiotowego kąpieliska. Na podstawie sprawozdania z badań PPIS w Krakowie stwierdził, iż jakość wody w kąpielisku jest przydatna do kąpieli i odpowiada wymaganiom w/w rozporządzenia. Mając na uwadze powyższe Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa opiniuje negatywnie zgłoszony w ramach Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa 2024 w dniu 01.03.2024 r. dzielnicowy projekt pn.: „Co z ta hutą? Zbadajmy tereny wokół kombinatu” (Numer projektu BO.D18.55/24).