Edycja Budżet Obywatelski 2019
Projekt lokalny - 8
- dotyczy całego obszaru
Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.
Lokalizacja
Główna lokalizacja: Bogucianka, Stary Kamieniołom w Tyńcu, działka 127/59 obręb ewidencyjny p-76, dzielnica VIII Dębniki
Opis projektu
Celem projektu jest zagospodarowanie przestrzeni publicznej, jaką jest działka, na której znajduje się Stary Kamieniołom w Tyńcu. Zadanie polega na uprzątnięciu terenu, stworzeniu właściwej infrastruktury, a właściwie uzupełnieniu już istniejącej oraz udostępnienie jej mieszkańcom. W wyniku prowadzonych działań przygotowane zostanie miejsce do rekreacji, promujące aktywne formy spędzania wolnego czasu i integracji społecznej dla mieszkańców dzielnicy Dębniki, mieszkańców Krakowa i gości.
Miejscem realizacji projektu jest Bogucianka - stary, nieczynny kamieniołom w Tyńcu, Krakowie należący do Dzielnicy VIII Dębniki. Geograficznie jest to obszar Wzgórz Tynieckich na Pomoście Krakowskim w obrębie makroregionu Bramy Krakowskiej. Obszar ten został włączony do użytku ekologicznego Uroczysko Tyniec.
Dokumentacja zdjęciowa terenu oraz propozycja realizacji znajduje się w załączniku.
Opis walorów przyrodniczych
Okoliczne wzgórza zbudowane są z wapieni z okresu górnej jury. Od dawna w niektórych z nich eksploatowano je na potrzeby budownictwa. Eksploatacja została zakończona w latach 70. XX wieku, a sam kamieniołom stał się atrakcją dla geologów. Do dzisiaj w ścianach kamieniołomu można podziwiać szczeliny pochodzenia tektonicznego i różne formy krasowe.
Dostępność projektu dla mieszkańców i osób zainteresowanych
Projekt po zakończeniu będzie ogólnodostępny. Znakomita lokalizacja i skomunikowanie ( położenie 100 metrów od przystanku Tyniec Kamieniołom) będą atutem dla przyszłych gości i mieszkańców, wybierających Tyniec jako miejsce weekendowych wyjazdów, spacerów i spotkań. Miejsce pozostanie nieogrodzone i ogólnodostępne dla wszystkich zainteresowanych. W pobliżu wapiennika znajduje się boisko KS Tyniec, na którym odbywają się różne okolicznościowe spotkania mieszkańców, pikniki i zawody. Rewitalizacja Starego Kamieniołomu podniesie atrakcyjność tej lokalizacji i stworzy bazę do poszerzania wiedzy o walorach przyrodniczych i historycznych okolicy.
Projekt zakłada przygotowanie trzech tablic informacyjnych. Pierwszej ogólnej, znajdującej się nieopodal przystanku z zaznaczeniem form ochrony przyrody oraz ważniejszymi atrakcjami okolicy i mapą. Druga i trzecia tablica będą umieszczone nieopodal wiaty ze stołami. Powstaną dwa takie miejsca. W każdym umieszczona będzie drewniana wiata, odpowiednio zaimpregnowana i wyposażona w stół oraz drewniane ławki. Obok budynku umieszczona będzie drewniana tablica informacyjna oraz śmietnik.
Elementy wchodzące w skład projektu:
- drewniana wiata ze stołami (proponowaną lokalizację podano w osobnym pliku) wraz ze stołami, tablicą informacyjną i ławkami
- ławki drewniane przy koszach na śmieci
- postawienie dodatkowych koszów na śmieci przy ławkach
Wiaty (podobne do pozostałych wiat używanych na terenie lasu tynieckiego):
- drewniane zadaszenie zabezpieczające przed deszczem i wiatrem odpowiednio zainpregnowane
- duży drewniany stół na 12 osób
- dwie drewniane ławki, po każdej ze stron na 12 osób
- dwa kosze na śmieci, jeden z jednej strony, drugi z drugiej
- tablica informacyjna, drewniana
- położenie albo na dnie kamieniołomu albo u góry, nieopodal ścieżki, z widokiem na kamieniołom jednak w maskujących zaroślach, które sprawią, że pojawienie się obiektu w tym miejscu nie zniszczy walorów krajobrazowych
Ławeczka z koszem na śmieci
- na szczycie kamieniołomu z widokiem na okolice i Grodzisko, przy istniejącym już koszu z prawej i lewej strony ustawienie ławek
- ustawienie po jednej ławce na ścieżkach wokół kamieniołomu
- ustawienie dwóch ławek na dnie kamieniołomu, w centralnym punkcie przy koszu na śmieci i uprzątnięcie zalegających tam odpadów
- ustawienie nowej ławki i kosza przy starym kominie
Tablice informacyjne
- informacje ogólne przy przystanku z mapą
-informacje huistoryczne przy jednej wiacie
-informacje przyrodnicze i szczegóły ochrony środowiska flory i fauny w okolicy
UZASADNIENIE PROJEKTU
Potrzeby dzielnicy i mieszkańców
Projekt wychodzi na przeciw oczekiwaniom mieszkańców, którzy oczekują przygotowania, poprzez zagospodarowanie i wykorzystanie naturalnego potencjału, miejsc integracji społeczności lokalnej. Mieszkańcy od dawna wychodzili z podobnymi inicjatywami. Dowodem tego są chociażby wolnostojące kosze, które obecnie stanowią bazę gotową do rozwinięcia infrastruktury.
Znakomita lokalizacja
Miejsce położenia inwestycji jest dobrze skomunikowane. Leży 100 metrów od przystanku Tyniec Kamieniołom, gdzie zatrzymują się autobusy miejskie o numerach 112 i 203. Nieopodal, przy ulicy Juranda ze Spychowa, znajduje się boisko lokalnego klubu sportowego z zapleczem i możliwością zatrzymania samochodu.
Miejsce rekreacji dla mieszkańców miasta i gości
Tyniec stanowi miejsce weekendowych wyjazdów dla mieszkańców Krakowa, ale też atrakcyjne turystyczną dla gości z małopolski, całego kraju i gości zagranicznych. Wiele osób z miasta i okolic wybiera je na miejsce weekendowych wyjazdów i spacerów. Stąd zapewnienie im odpowiedniej, bezpiecznej i trwałej infrastruktury jest odpowiedzią na potrzeby.
Walory przyrodnicze - promocja i ochrona
Lokalizacją projektu jest niemal sam środek Uroczyska Tyniec. Rozsiane wokoło lasy, wapienne wzgórza poprzecinane szlakami i ścieżkami stanowią ostoję dla roślin i zwierząt. Położony na przeciwległym brzegu Wisły Las Bielański wraz z Lasem Tynieckim, który sąsiaduje bezpośrednio z kamieniołomem, są zielonymi płucami Krakowa. Teren ten położony jest na obszarze Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego w pobliżu rezerwatu Skołczanka, który chroni las sosnowo-jodłowo-bukowy, roślinność kserotermiczną, przede wszystkim zaś około 500 gatunków rzadkich motyli i błonkówek, m.in. skalnik driada. Na terenie rezerwatu znajduje się zbiorowa mogiła 500 Żydów pomordowanych w 1942 roku.
Dookoła kamieniołomu znajdują się liczne wzgórza : Góra Klasztorna (233 m), Grodzisko (280 m), Duża Kowodrza (261 m), Bogucianka (270 m), Kozobica (282 m), Ostra Góra (284 m), Bukówka (269 m), Duża Biedzinka (229 m), Wielkanoc (260 m), Wielogóra (ok. 257 m) oraz najwyższe Guminek (294 m).
Cytat z przewodnika (SZLAK LASÓW MIEJSKICH KRAKOWA Fundacja Miejski Park i Ogród Zoologiczny w Krakowie www.zoo-krakow.pl Zbigniew Sikora Miłosz Podwika Wydanie I Kraków 2011):
W jednej części uroczyska zwanej Bagnem, wśród położonych w dolinie drzewostanów, możemy spokojnie pospacerować, bądź pojeździć rowerem. Spokojna okolica, przy odrobinie cierpliwości pozwala na obserwowanie w naturze dziko żyjącej zwierzyny. Stosunkowo liczne sarny oraz rzadsze dziki i zające mają tutaj swoje miejsca żerowania. Dolina Bagno otoczona jest zalesionymi wzgórzami – ten malowniczy, szczególnie jesienią, widok można zaobserwować ze wzgórza Wielkanoc. W pobliżu ulicy Stępice w innej części uroczyska, na wierzchowinie pokrytej zbiorowiskami nieleśnymi przy dobrej widoczności możemy nacieszyć oczy karpacką panoramą. W kierunku południowym i południowo-zachodnim otwiera się widok odległych Beskidów z wyróżniającym się masywem Babiej Góry. Jej kulminacja zwana Diablakiem (1725 m n.p.m.) jest najwyższym beskidzkim szczytem w Polsce. Niedaleko, na stoku zrębowego wzgórza Bogucianka, znajduje się odsłonięcie skalne będące pozostałością po małej kopalni wapienia. Łom był źródłem surowca dla pracującego niegdyś na południowym grzbiecie Bogucianki pieca wapienniczego. W okresie funkcjonowania wapiennika uważano go za obiekt szpecący okolicę. Dziś zmienia się estetyczna ocena nieczynnych zabudowań przemysłowych, mogących stanowić lokalną ciekawostkę turystyczną. Obecnie jego otoczenie poddaje się naturalnej sukcesji roślin pionierskich, które w znacznym stopniu zasłoniły już tę budowlę. W konsekwencji już za kilkanaście lat powstaną tu drzewostany o charakterze przedplonowym, tworząc warunki do wprowadzenia docelowych gatunków drzew. Warto zaznaczyć, iż w przeszłości tyniecki kamieniołom był znany z bogatych skamieniałości.
Rewitalizacja Starego Kamieniołomu pomoże zachować stan pierwotny użytku ekologicznego, zabezpieczając krajobraz przed degradacją i zanieczyszczeniem. Inwestycja pomoże również w promocji walorów przyrodniczych i rozpowszechniania informacji o chronionych obiektach fauny i flory na tym terenie.
Popularyzacja dziedzictwa historycznego
Kamieniołom w Tyńcu znajduje się w bardzo atrakcyjnej pod względem historycznym lokalizacji. Projekt mógłby przyczynić się do popularyzacji wiedzy na temat historii małej ojczyzny i wkładu lokalnych bohaterów w dzieje i starania o niepodległość narodu. Poniżej przedstawiono zarys najważniejszych momentów w dziejach miejscowości.
Tyniec i jego okolice stanowią jeden z najstarszych świadków historii naszego kraju. Na Skałkach Piekarskich odkryto ślady działalności człowieka z paleolitu. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z ok. 5 tys. lat p.n.e. Zabytki odnajdywane na górze klasztornej datowane są na 2 tys. lat p.n.e. i erę neolitu. Najcenniejszym znaleziskiem okazała się pracowania ceramiczna wytwarzająca ceramikę siwą oraz najstarsza Polska mennica wytwarzająca monety celtyckie w srebrze.
U progu X wieku teren ten zamieszkiwali Wiślanie. Na początku XI. wieku należał do przodków palatyna Sieciecha i Tęczyńskich, od których przejął go Kazimierz Odnowiciel. Wkrótce potem władca przekazał ziemie benedyktyńskim mnichom. Ich przybycie do Tyńca było przełomem w dziejach miejscowości. W XIII wieku miejscowość zniszczył najazd mongolski zmierzający na Śląsk. Spowodowane było to strategicznym położeniem osady i przeprawą przez Wisłę oraz bliskością Krakowa. Kolejne zniszczenia przyniósł potop szwedzki. W 1772 roku Tyniec stał się bastionem konfederatów barskich, odpierających dzielnie ataki wojsk rosyjskich. Walki doprowadziły do ruiny miejscowość i klasztor. Po I rozbiorze wieś włączono do Austrii. W 1816 roku władze cesarskie skasowały opactwo, które zaczęło popadać w ruinę. W 1934 powstała gmina Tyniec, istniejąca aż do włączenia miejscowości do granic administracyjnych Krakowa.
Mieszkańcy Tyńca trudnili się flisactwem i dziewiarstwem oraz uprawą ziemi. Spławianie zboża, węgla i materiałów budowlanych Wisłą istniało do końca XIX wieku, gdy wyparła je kolej. Chlubą tynieckiego dziewiarstwa były okrągłe wykonane z białej wełny czapki zwane magierkami. Na początku XIX wieku nosili je mieszkańcy małopolski i Podkarpacia. Zabudowę wioski charakteryzowały chaty malowane w kolorowe pasy. W latach 80. XX wieku w Tyńcu na Wyśle zbudowano próg Kościuszko.
Z miejscowością wiąże się średniowieczna legenda o Heligundzie i Walgierzu Wdały. W okolicy rozgrywają się również epizody powieści Henryka Sienkiewicza ,,Krzyżacy". Sama nazwa miejscowości pochodzi od celtyckiego słowa „tyn”, które oznaczało mur lub ogrodzenie. Możemy domnemywać, że była umocniona lub obwarowana.
Promocja aktywnych form spędzania wolnego czasu
Projekt pomoże stworzyć bazę umożliwiającą wypoczynek podczas uprawiania rozmaitych sportów i rodzinnych integracji: jazdy na rowerze, biegania, nordic-walking''''u oraz szeroko pojętej turystyki. Przyczyni się to do promocji alternatywnych form spędzania wolnego czasu na łonie natury, w gronie znajomych i rodziny.
Kosztorys Nazwa | Opis | Koszt |
Wiata x1 | Przygotowanie dwóch drewnianych wiat i odpowiednie zabezpieczenie drewna przed działaniem czynników atmosferycznych i szkodników naturalnych. Umieszczenie jednej wiaty nieopodal starego pieca, tak by drzewa maskowały konstrukcję. Umieszczenie drugiej przy wejściu na teren kamieniołomu, tka by nie zniekształcić walorów krajobrazowych terenu. | 4 000,00 PLN |
Kosz na śmieci x | Drewniane kosze na śmieci. Po jednym przy ławkach wolnostojących dwa kosze metalowe (podobne do obecnych):
- pierwszy
- drugi
i osobno drewniany kosz przy wiacie | 500,00 PLN |
Drewniana ławka x8 | Przygotowanie ośmiu ławek i rozmieszczenie ich na terenie kamieniołomu:
- jedna przy istniejącym koszu nieopodal Starego Komina
- jedna przy samym Starym Kominie
- dwie przy koszu w centrum kamieniołomu
- dwie na wzgórzu nad kamieniołomem przy koszu
- dwie wraz z koszem na wzgórzu nad kamieniołomem | 3 200,00 PLN |
Drewniana tablica informacyjna x3 | Przygotowanie materiałów informacyjnych:
- tablica ogólna (przy przystanku i wejściu na szlak) : ochrona przyrody, mapka okolicy, szlaki turystyczne, zabytki, historia w skrócie
- tablica 2. (przy wiacie 1.) informacje przyrodnicze, gatunki roślin, formy ochrony, elementy flory i fauny objęte ochroną
- tablica 3. (przy wiacie 2.) informacje historyczne, grafiki poglądowe, ciekawostki z dziejów miejscowości | 3 000,00 PLN |
Uprzątnięcie kamieniołomu, przycięcie drzew, wyznaczenie tras. | Uprzątnięcie kamieniołomu ze śmieci w ramach akcji społecznej przez harcerzy, OSP Tyniec i mieszkańców przy pomocy Zarządu Zieleni Miejskiej. Przygotowanie projektu krajobrazu wpisującego się w styl chronionego użytku ekologicznego, tak by zachować jego walory - wycięcie zbędnych drzew lub posadzenie nowych, tak by uzupełnić drzewostan. Usunięcie nielegalnych palenisk i wysypisk śmieci. | 5 000,00 PLN |
Oznaczenie szlaków | Za pomocą kolorów, tabliczek oznaczenie szlaków prowadzących do kamieniołomu w sąsiedztwie. Oznaczenia na szlakach "miejsce odpoczynku" | 500,00 PLN |
Promocja w mediach | Uruchomienie fanpage''''''''''''''''''''''''''''''''a na facebooku i fotogalerie z prezentowanej inwestycji. | 600,00 PLN |
| | 16 800,00 PLN |
Harmonogram działań Nazwa | Opis | Data |
Rozpoczęcie prac | -zlecenie wykonania planu krajobrazu zgodnego z planem zagospodarowania i ochroną środowiska na tym terenie | marzec 2020 |
Przygotowanie tablic, wiat, stołów i ławek | -zamówienie i zlecenie wykonania wszystkich elementów infrastruktury | kwiecień 2020 |
Budowa i montaż wszystkich elementów | prace bezpośrednie na terenie kamieniołomu | maj 2020 |
Uroczyste otwarcie i zakończenie projektu | uroczyste otwarcie w pierwsze weekend czerwca, w ramach obchodów Dnia Dziecka - wspólne świętowanie i integracja mieszkańców | czerwiec 2020 |
Załączniki