Pokażmy ♔K♔ Mury Kazimierza

Edycja Budżet Obywatelski 2020 Projekt lokalny - 1 Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Lokalizacja

Główna lokalizacja:

Dodatkowe lokalizacje: Ulice: - Estery (w okolicy Estery 6), - Bożego Ciała (w okolicy Bożego Ciała 12), - Augustiańska (w okolicy Augustiańskiej 8), - Hieronima Wietora (w okolicy Hieronima Wietora 17), - Mostowa (w okolicy Podgórskiej 15), - Gazowej (w okolicy Gazowej 16), - Jakuba (w okolicy Miodowej 31), - Szeroka (w okolicy Miodowej 39).

Opis projektu

1. Ogólnodostępność projektu.

Projekt realizowany jest na publicznych jezdniach oraz chodnikach dostępnych zarówno dla obywateli jak i turystów zagranicznych. Ponadto linia murów jest wyznaczana wyłącznie w poprzek ulic. Zlokalizowanie jej również wzdłuż ulic mogłoby utrudnić poruszanie się niektórymi środkami lokomocji, takimi jak rowery czy UTO. Mogłoby to też być utrudnieniem dla osób z niepełnosprawnościami - niewidomych bądź poruszających się na wózkach inwalidzkich.

2. Inspiracje.

Myśląc o projekcie rozważałem rozwiązania takie jak linia getta w Warszawie oraz linia Muru Berlińskiego. O ile ta pierwsza jest bardzo estetyczna i posiada wartość artystyczną, o tyle linia Muru Berlińskiego jest bez wątpienia tańsza w wykonaniu, można ją wykonać szybciej (co jest bardzo istotne ze względu na wymóg wykonalności w ciągu jednego roku) oraz przede wszystkim - bardzo dobrze spełnia swoją funkcję. Jest to linia z dwóch rzędów kostki brukowej z wkomponowanymi w niektórych miejscach metalowymi płytami zawierającymi krótki napis: "Berliner Mauer 1961-1989". Rozwiązanie jest sprawdzone, funkcjonalne i doceniane zarówno przez mieszkańców Berlina jak i turystów.
Fragment takiej linii można zobaczyć tutaj: https://www.instagram.com/p/B3ZzXjOH97G/?utm_source=ig_embed

3. Wizja

Linia miałaby mieć szerokość około 30cm i składać się z dwóch rzędów kostki brukowej. Na środku chodników, wpisane w jedną linię kostki, znajdować się powinny podłużne, metalowe
płyty, po jednej tablicy na chodnik, z napisem “Miasto Kazimierz 1335-1800” w różnych językach, które były w historii Kazimierza używane: "Casimiria Civitas", "העיר קוזמאַרק‎", "Miasto Kazimierz", "שטאָט פון קוזמאַרק", “Kasimir Stadt”. Wybór miejsc dla konkretnych języków może być uzależniony od okresu w którym powstała sąsiadująca zabudowa oraz społeczności, która na danym terenie była dominująca. Dla przykładu Jidysh i język hebrajski pasuje bardziej do ulicy Szerokiej oraz Jakuba, a język niemiecki do miejsc, które powstały już w okresie Galicji. Przynajmniej na jednym chodniku na każdej ulicy powinien się jednak znajdować napis w języku polskim.

Na środku jezdni znajdować się powinna okrągła, metalowa płyta o średnicy około 45cm, z reprodukcją pieczęci ławniczej (z 1400 r.), radzieckej (z 1775 r.) lub sądu pierwszej instancji cyrkułu drugiego krakowskiego (1792 r.). Wszystkie pieczęcie dostępne są na stronie:

https://www.poczetkrakowski.pl/insygnia-i-pieczecie/

Znów, w zależności od miejsca mogą znajdować się różne płyty, choć bardziej spójne może okazać się wybranie jednego wzoru. Innym pomysłem może być zastąpienie okrągłych płyt z pieczęciami po prostu herbem.

Jako materiał kostki brukowej rozważam następujące materiały:

- Wapień francuski. Najbardziej odpowiada materiałowi, z którego wykonany był mur (dziki i łupany wapień). Wyróżnia się kolorem i fakturą na tle ciemnego asfaltu. Taki wapień znajduje się na Placu Mariackim, miasto przeprowadziło już w przeszłości badania wytrzymałości i jakości tego materiału.
- Porfir. Podobno taka kostka została z remontu ul. Stradomskiej. Dużo bardziej wytrzymała, mniej autentyczna i równie uciążliwa dla osób niepełnosprawnych i korzystających z UTO.
- Granit. Wytrzymały, natomiast najmniej autentyczny.

Najlepszym kolorem dla metalowych płyt byłby kolor mosiężny. Może to być mosiądz, lub inny, bardziej wytrzymały stop w podobnym kolorze. Płyty mogą być wykonane zarówno metodą odlewu jak i frezu CNC. Drugie rozwiązanie może okazać się tańsze w przypadku wielu wzorów. W przypadku wysokich kosztów, zadowalające mogą się okazać też płyty stalowe (taki materiał zastosowany jest w przypadku linii Muru Berlińskiego).

Miejsca przecięcia ulic przez mur można zobaczyć w serwisie Dawne Mapy Krakowa, szczególnie na:

- Planie Kołłątajowskim (https://dawnemapykrakowa.pl/map/1785-plan-kollatajowski/#14/50.0539/19.9417/1785_Krakow-osm_podklad_czb),
- Planie miasta i okolic w dobie Sejmu Czteroletniego (https://dawnemapykrakowa.pl/map/1788-plan-miasta-krakowa-i-okolic-w-dobie-sejmu-czteroletniego/#15/50.0541/19.9380/1788_Krakow-osm_podklad_czb).

Poza oszacowaniem miejsca linii na podstawie map, pomocna może się też okazać konsultacja z archeologami, Towarzystwem Miłośników Historii i Zabytków Krakowa i wykorzystanie istniejących badań, jeśli takie były prowadzone.

Projekt nie uwzględnia przecięcia z ulicą Krakowską, ze względu na obecnie trwające tam prace remontowe oraz istotną funkcję transportową. Ponadto na ulicy Krakowskiej znajdowały się bramy Wielicka oraz Krakowska, a więc zasługują w przyszłości na bardziej adekwatne wyróżnienie. Projekt nie uwzględnia też miejsc, w których mur przebiegał wzdłuż ulicy (np. ul. Dajwór).

Zarówno materiał, forma jak i położenie powinno być skonsultowane z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków. Istotna jest też opinia Zarządu Dróg Miasta Krakowa, szczególnie w kontekście możliwych problemów związanych z instalacjami pod nawierzchnią drogi oraz możliwości pomylenia linii przez uczestników ruchu drogowego ze znakiem poziomym P-2 lub P-12.

Prace drogowe powinny się odbywać w sposób, który nie ogranicza znacząco ruchu drogowego i pieszego. W przypadku zamknięcia ruchu, należy wyznaczyć objazdy i w miarę możliwości zmienić czasowo organizację ruchu. Prace w miarę możliwości powinny odbywać się szeregowo, a nie równolegle.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Kazimierz jest obecnie postrzegany jako dzielnica Krakowa, jednak nie tak dawno, bo do 1800 roku Kazimierz był odrębnym miastem. Od tamtego czasu zabudowa bardzo się zmieniła i coraz trudniej dostrzec jego odrębność. Istnieją jeszcze fragmenty murów, jednak wiele osób nie jest świadomych ich pierwotnej funkcji. Kazimierz jest wpisany na listę UNESCO, a zatem powinniśmy dbać o jego historię, o nasze dziedzictwo i powinniśmy być świadomi tego czym Kazimierz był - a nie tylko tego czym może być. Wyznaczenie takiej linii wpłynie też na wizerunek miasta oraz pomoże zbłąkanym gościom określić swoje położenie. Często spotykam się z opinią, że dla turystów większość ulic wygląda tak samo, a sam Kazimierz przestaje być traktowany jak miejsce historyczne, lecz jak miejsce rozrywki.

Galeria