Archiwum projektów rozwiń menu
Serwis używa plików cookies zgodnie z polityką prywatności pozostając w serwisie akceptują Państwo te warunki
Strona archiwalna
Aktualna lista projektów budżetu obywatelskiego znajduje się na stronie:
Projekt ogólnomiejski NR 156:

Filozofia na bruku / Przedmiot - Myśl - Interpretacje

Projekt odrzucony: Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego po zasięgnięciu opinii właściwych komórek i jednostek organizacyjnych (GS, AU, BP, KZ, ZDMK, ZZM) oraz Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK negatywnie opiniuje projekt pn. „Filozofia na bruku/ Przedmiot – Myśl - Interpretacje” zgłoszony do Budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa 2020 (wniosek nr BO.OM.156/20). Uzasadnienie 1. Od 1 lipca 2020 r. na terenie Gminy Miejskiej Kraków obowiązuje „Uchwała Krajobrazowa” - uchwała NR XXXVI/908/20/Rady Miasta Krakowa z dnia 26 lutego 2020 r. w sprawie ustalenia „Zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń”, której postanowienia zastąpiły dotychczasowe regulacje miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp), w zakresie małej architektury, reklam i ogrodzeń. 2. Rzeźba krzesła o wysokości 8 m nie odpowiada definicji małej architektury i winna być uznana za pomnik. Należy przy tym podkreślić, że kwestia budowania i lokalizowania pomników jest zadaniem należącym do wyłącznej kompetencji Rady Miasta Krakowa (art. 18, ust. 2, pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 713). 3. Rzeźba krzesła, jak i postaci neandertalczyka nie są możliwe do realizacji ze względu na to, iż wskazano lokalizacje, które kolidują z przeznaczeniami terenów ujętych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (dalej mpzp) Miasta Krakowa: a) lokalizacje rzeźby krzesła • działka nr 218/3 S-16 na lewym brzegu Wisły przy zaporze Dąbie – jest działką gminną, w zarządzie podmiotu Koszary Wojsk Samochodowych. Na wskazanym obszarze jest sporządzany mpzp „Dąbie”. Projekt planu na etapie wewnętrznych opinii przeznaczał ww. działkę jako przeznaczenie K (teren infrastruktury technicznej). Dokument pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Nr 2282 z dnia 9 września 2019 r. nie przewiduje zagospodarowania działki jako terenu zieleni publicznie dostępnej; • działka nr 91 K-15 na lewym brzegu Wisły przy moście Zwierzynieckim od strony Salwatora – w mpzp „Dla wybranych obszarów przyrodniczych – etap A” znajduje się teren przeznaczony pod 78.ZWs/ZZ.2 Tereny zieleni nadrzecznej w obszarach szczególnego zagrożenia powodzią, o podstawowym przeznaczeniu pod zieleń stanowiącą obudowę biologiczną cieków, gdzie dopuszczone są obiekty i zagospodarowanie związane głównie z zabezpieczeniem brzegów i obsługą wodną terenu (pomosty, żegluga itp.). Miejscowy plan nie dopuszcza małej architektury ani innych obiektów na wyznaczonym terenie. Dokument pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Nr 2282 z dnia 9 września 2019 r., przeznacza ww. działkę pod Park Rzeczny Wisła. Z uwagi na podjęty w Zarządzie Zieleni Miejskiej kompleksowy projekt rewitalizacji Bulwarów Wisły wraz z dopływami pn. „Wisła Łączy”, który znajduje się we wstępnym etapie projektowym, brak jest podstaw do określenia spójności projektu BO z planowanym przyszłym zagospodarowaniem bulwarów; • działka nr 102/2 K-15 na lewym brzegu Wisły przy moście Zwierzynieckim od strony Salwatora – mpzp „Os. Salwator” przewiduje na wskazanej działce tereny tras komunikacyjnych wraz z torowiskiem tramwajowym (KZ+T) z dopuszczeniem małej architektury jako urządzeń towarzyszących przy linii rozgraniczającej, jednak ze względu na znaczne rozmiary, obiektu (8 m) nie spełnia wymogów obiektu małej architektury. Ponadto dokument pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjęty Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa nr 2282 z dnia 9 września 2019 r., nie przewiduje zagospodarowania działki jako terenu zieleni publicznie dostępnej, b) lokalizacje postaci neandertalczyka zamkniętego w kuli: • działki nr 213/5 i 213/1 K-14 na prawym brzegu Wisły przy parku „Stacja Wisła” od strony mostu Kotlarskiego – teren przeznaczony jest w mpzp „Zabłocie” pod B.KDZ+T tereny ulic klasy zbiorczej z tramwajem oraz B1.ZP/B z podstawowym przeznaczeniem pod ogólnie dostępną zieleń urządzoną parkową p.n. Bulwary Wiślane. Proponowana forma zagospodarowania nie wpisuje się w przeznaczenie podstawowe określone w miejscowym planie dla tego obszaru. Zachodnia część działki 213/15 oraz działka 213/1 przewidziane są w dokumencie pn. „Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019 – 2030” przyjętym Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa Nr 2282 z dnia 9 września 2019 r., jako „Park Stacja Wisła”, który obecnie jest zagospodarowany, a ze względu na układ kompozycyjny zrealizowanego założenia projektowego, istniejącą infrastrukturę oraz konieczność zachowania drzewostanu, brak jest możliwości wkomponowania w zakresie ww. działki obiektu o tak dużych gabarytach jak rzeźba neandertalczyka zamkniętego w kuli o średnicy 2,5 m. 4. W odniesieniu do kosztów zawartych w zgłoszeniu informuję, że w opinii tut. Wydziału są one zawyżone i zgłaszający winien je zweryfikować. Analogią w kwestii kosztów może być forma rzeźbiarska upamiętniająca Juliusza Leo usytuowana na skwerze u zbiegu ulic Józefińskiej Nadwiślańskiej. Łączny koszt przedsięwzięcia wyniósł 508.575,50 zł i obejmował: - przeprowadzenie konkursu, - wykonanie projektu, - realizację wszystkich elementów rzeźbiarskich z różnych materiałów, - wykonanie robót ziemnych i brukarskich oraz prac związanych z aranżacją zarówno otoczenia elementów rzeźbiarskich, jak i całego skweru z uwzględnieniem iluminacji. 5. Długoterminowe skutki finansowe obciążające budżet Miasta wynikające z ewentualnej realizacji takiego projektu: a) proponowany projekt zakłada stworzenie 2 pierwszych przystanków ścieżki filozoficznej za kwotę 1.190.000 zł. W zgłoszeniu brak informacji o docelowej ilości przystanków i ich lokalizacji, projekt nie określa łącznych kosztów docelowej ścieżki filozoficznej, b) w zgłoszeniu brak również informacji o przyszłych kosztach utrzymania zarówno całej ścieżki filozoficznej lub chociażby przedmiotowych 2 przystanków. 6. Ocena skutków społecznych na etapie samego zgłoszenia projektu nie jest możliwa do określenia. Niewątpliwie należy przyjąć, iż usytuowanie - nie wiadomo w jakiej docelowej ilości i jakich lokalizacjach, dominujących z uwagi na gabaryty elementów w przestrzeni publicznej, może spotkać się ze sprzeciwem mieszkańców Miasta, czego dobitnym przykładem jest kwestia budowy pomnika Armii Krajowej czy pomnika poświęconego „Tym, co stawiali opór komunizmowi”. 7. Z artystycznego punktu widzenia projekt należy uznać za bezwartościowy bowiem reprezentuje całkowitą niespójność ideową. Poszczególne elementy symboliczne nie budują scalających kontekstów, stanowiąc w rezultacie dwa, a właściwie trzy (z nagraniem) osobne projekty. Wykorzystywanie projektu krzesła z uzasadnieniem jego powiększenia jest wtórne wobec podobnych projektów Tadeusza Kantora. Neandertalczyk jako symbol człowieczeństwa wydaje się nietrafiony i ironiczny. Pomysł z zaprezentowaniem w krótkiej wypowiedzi wielowątkowej i skomplikowanej filozofii Romana Ingardena kojarzy się z intelektualną hucpą. Użycie postaci tego wybitnego filozofa w kontekście tak chaotycznie pomyślanego projektu budzi podejrzenie o próbę siłowego uatrakcyjnienia projektu dla kontekstów krakowskich. Należy również podkreślić, że Kraków jest miastem licznych instytucji kultury i sztuki, muzeów i galerii mających niezwykle różnorodną ofertę, która pozwala każdemu odwiedzającemu – jeśli ma taką wolę - na refleksję nad sztuką oraz człowiekiem - twórcą tej sztuki.

Edycja Budżet Obywatelski 2020 Projekt ogólnomiejski Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Lokalizacja

Główna lokalizacja: Rzeźba krzesła - na lewym brzegu Wisły przy zaporze Dąbie (działka nr 218/3) lub na lewym brzegu Wisły przy moście Zwierzynieckim od strony Salwatora (działka nr 91 lub 102/2). Postać Neandertalczyka - na prawym brzegu Wisły przy parku „Stacja Wisła” od strony mostu Kotlarskiego. (obręb 14, działka nr 213/5 lub 213/1). Wszystkie lokalizacje znajdują się poza obszarem strefy ochrony konserwatorskiej.

Opis projektu

Projekt zakłada stworzenie dwóch przystanków ścieżki filozoficznej Romana Ingardena zlokalizowanych wzdłuż brzegów Wisły. Na ścieżce filozoficznej tematem wspólnej refleksji będą: sztuka, człowiek, przedmiot, czas, sacrum, historia, cywilizacja, natura i muzyka. Każdy z tematów będzie przypisany do konkretnego obiektu na ścieżce.

Niniejszy projekt obejmuje dwa spośród wymienionych zagadnień: przedmiot – reprezentowany przez 8 metrowej wysokości metalowe krzesło oraz człowiek – omawiany przy zrekonstruowanej postaci Neandertalczyka zamkniętego w kuli geodezyjnej.
Sztuka oraz czas – reprezentowane są na przystankach; galeria plenerowa „Para butów” oraz las oniryczny, które zostały złożone w tegorocznym budżecie dzielnicowym (dzielnica VIII Dębniki i XIII – Podgórze).
 
Rzeźba 8 metrowego Krzesła
Rzeźba zostanie umieszczona przy zaporze Dąbie lub moście Zwierzynieckim i opatrzona przewodnią myślą filozoficzną. Poprowadzimy odbiorców przez różne sposoby interpretacji sztuki i otaczającej ich przestrzeni. Krzesło kształtem przypominać będzie krzesło z pl. Bohaterów Getta, a wykonane zostanie w części ze stali kortenowskiej (por. Cricoteca). Nogi krzesła będą niesymetryczne, a jedna z nich będzie częściowo „otwarta” z wglądem do jej wnętrza. Na poziomej poprzeczce nogi wyprofilowane będą miejsca by usiąść. W pobliżu rzeźby znajdzie się dodatkowo siedem krzeseł standardowej wielkości o różnym wyglądzie (np. krzesło zdekomponowane czy krzesło dziecięce)



Nieopodal krzesła znajdą się dwie tabliczki w obudowie ze stali kortenowskiej: jedna tradycyjna z wybranymi myślami R. Ingardena i ich wyjaśnieniem, druga interaktywna z tekstami z obszarów filozofii i antropologii przedmiotu, należącymi do innych autorów.

Wybór padł na krzesło ponieważ, obiektem tym ma być przedmiot powszedni, prosty, zwyczajny, codziennego zastosowania, towarzyszący nam od bardzo dawna. Przedmiot, który na myśl o słowie „przedmiot”, jest jednym z częstszych naszych skojarzeń. Przedmiot, który jest już obecny w przestrzeni Krakowa, o bogatych i różnych odniesieniach.

Przesadnie powiększone traci swój walor użytkowy, jednak mimo tego przypisujemy mu wciąż tę samą nazwę. Co zatem czyni z krzesła, krzesło? Z których warstw możemy go odrzeć, aby wciąż pozostało krzesłem? Jakie są jego konieczne własności, aby w spostrzeżeniu było nam dane jako krzesło?

Dzięki niejednolitości materiału z którego będzie wykonane krzesło, jego wielkości oraz lokalizacji i możliwości oglądania go z różnych perspektyw: z poziomu statku, drugiej strony brzegu, „od góry” z mostu, z bliska: od boku, sprzed, spod i przy, powyższa myśl stanie się bardziej unaoczniona.

Krzesło-rzeźba, przywołując sobą inne krzesła i ich znaczenia, może nas pobudzić do namysłu nad jego znaczeniem (np. puste krzesło, jako brak obecności osoby, która odeszła lub na którą czekamy) czy sposobem funkcjonowania w kulturze.

W rzeźbie krzesła, zawierają się inne krzesła; krzesła codziennego użytku, krzesło Kantora, Van Gogha, czy te reprezentujące historyczne wydarzenia z placu Bohaterów Getta oraz te wszystkie inne, których obrazy odbiorca ma w swoim umyśle. „Krzesło” ma być zaproszeniem do podróży w przedmiot, w jego istotę oraz to co przywołuje i do czego się odnosi. Jest krzesłem, w którym przenikają się inna krzesła, ale też tym konkretnym krzesłem, „stąd” - chcielibyśmy, aby to konkretne, projektowane krzesło, zawierało w sobie charakter Starego Podgórza.

Wytłumaczenie powyższych znaczeń i interpretacji będzie integralną częścią projektu.
 
Figura Neandertalczyka
Figura będzie zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie parku „stacja Wisła” na Zabłociu, od strony mostu Kotlarskiego. Rzeźba będzie odwzorowaniem Neandertalczyka w jego naturalnej wielkości. Zamknięta zostanie w kuli geodezyjnej o średnicy około 2 – 2,5 metrów, zbudowanej z prętów stalowych (por. galeria). Kula będzie w części zadaszona.


Myśl filozoficzna R. Ingardena, zostanie odczytana przez jednego z krakowskich aktorów. Poprowadzona zostanie jak gdyby z perspektywy Neandertalczyka. Przystanek ten będzie okazją do refleksji nad naturą człowieka, jego marzeniami czy lękiem przed śmiercią.

Wybór Neandertalczyka, jako przyczynku do rozważań nad naturą ludzką, wynika z jego podobieństwa do człowieka współczesnego (homo sapiens sapiens). Neandertalczyk stanowi tutaj rodzaj lustra międzygatunkowego, w którym człowiek współczesny może się przejrzeć. Dostrzegając w nim swoje podobieństwo może uświadomić sobie swoją wyjątkowość i zarazem jej brak. Brak własnej wyjątkowości jako cechy podgatunku do którego przynależy - jako, że człowiek współczesny nie był jedyną rozumną dwunożną istotą, nie jest więc też jedyny w swoim rodzaju – wyjątkowy i szczególny. Z kolei dostrzegając swoją odmienność może pomyśleć siebie jako część jednej „rodziny” do której należą wszyscy przedstawiciele podgatunku człowieka współczesnego - ta kategoria staje się wyrazista w wyniku kontaktu z podobną istotą, która nie należy do tego samego gatunku homo sapiens.

Powyższy efekt będzie wzmocniony wyrażonymi myślami Neandertalczyka (tekst R. Ingarden) w formie monodramu, zaprezentowanego przez krakowskiego aktora. Monolog będzie rodzajem przesłania od homo neanderthalensis do homo sapiens sapiens. Tekst będzie dotyczył zatracania się człowieka, zaznaczania siebie w świecie, marzeń o wielkości czy lęku przed śmiercią.

„Jestem siłą, która – w ciele żyjąca i ciałem się posługująca – ślady ciała na sobie nosi i jego działaniu nieraz podlega, ale zarazem, raz to ciało ujarzmiwszy, wszystkie jego możliwości na wzmożenie samej siebie obraca. Jestem siłą, która raz w świat sobie obca rzucona, świat ten sobie przyswaja i ponad to, co zastaje, nowe – dla swego życia niezbędne – dzieła wytwarza.” (R. Ingarden)
 

UZASADNIENIE PROJEKTU

Przedstawiony projekt ma na celu dostarczenie formy rozrywki kulturalnej i intelektualnej pomyślanej tak, by rozszerzać spojrzenie na otaczającą nas rzeczywistość i na podstawowe zagadnienia filozoficzne oraz zaoferować dodatkowe narzędzia do interpretacji sztuki i otaczającego nas świata.

Projekt jest również próbą uczynienia z przestrzeni publicznej miejsca refleksji nad sztuką, człowiekiem i światem, tak aby mogła być obecna w codziennym krajobrazie, niezamknięta, zawsze dostępna, bez określonych ram czasowych.

Projektowi towarzyszy również chęć wprowadzenia w mieście nieutylitarnej architektury, stanowiącej choćby minimalną przeciwwagę dla silnie obecnej w przestrzeni miejskiej architektury użytkowej.

Realizując przedstawiony projekt, pragniemy wzbogacić nadbrzeże Wisły o punkty, do i pomiędzy, którymi można się przemieszczać: rowerem, statkiem czy pieszo. Miejsc, w których można spędzić kilka chwil, by wypocząć i znaleźć w nich odmianę od przestrzeni, w której na co dzień przebywamy.

Projekt ma również służyć uczynieniu Krakowa dialogizującym miastem – gdzie elementy jednej przestrzeni pojawiają się i przypominają o sobie w innej przestrzeni, zapowiadając się wzajemnie, przez co czynią miasto bardziej wciągające, zaskakujące i wieloznaczne.
 

Kosztorys
Nazwa Opis Koszt
RZEŹBA 8 METROWEGO KRZESŁA wizualizacja, koncepcja oraz opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem stosownych decyzji 50 000,00 PLN
RZEŹBA 8 METROWEGO KRZESŁA wykonanie prac przygotowawczych budowlanych wraz z infrastrukturą (wykonanie fundamentów pod rzeźbę, ścieżki oraz doprowadzenie światłowodu oraz przyłącza energii) 110 000,00 PLN
RZEŹBA 8 METROWEGO KRZESŁA wykonanie rzeźby krzesła oraz rzeźb pobocznych wraz z tabliczkami 690 000,00 PLN
RZEŹBA 8 METROWEGO KRZESŁA montaż kamer oraz wykonanie oświetlenia 20 000,00 PLN
RZEŹBA 8 METROWEGO KRZESŁA wybór oraz przygotowanie materiałów multimedialnych w dwóch wersjach językowych 40 000,00 PLN
RZEŹBA 8 METROWEGO KRZESŁA opracowanie i przygotowanie strony www 10 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA wizualizacja, koncepcja oraz opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem stosownych decyzji 50 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA wykonanie prac przygotowawczych budowlanych wraz z infrastrukturą (wykonanie fundamentów pod rzeźbę, ścieżki oraz doprowadzenie światłowodu oraz przyłącza energii) 30 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA wykonanie silikonowej figury Neandertalczyka 80 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA wykonanie kuli geodezyjnej (ok. 2,5 metra średnicy) oraz zadaszenia wraz z tabliczkami 60 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA montaż kamery oraz wykonanie oświetlenia 10 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA wybór oraz przygotowanie materiałów multimedialnych w dwóch wersjach językowych wraz z nagraniem monodramu aktora 30 000,00 PLN
FIGURA NEANDERTALCZYKA opracowanie i przygotowanie strony www 10 000,00 PLN
1 190 000,00 PLN
Harmonogram działań
Nazwa Opis Data
Koncepcja oraz przygotowanie dokumentacji projektowej koncepcja poszczególnych przystanków, opracowanie projektów 2021 r.
Pozwolenie oraz przetarg uzyskanie pozwolenia na budowę. Wyłonienie wykonawców prac budowlanych oraz pracowni które wykonają rzeźby 2021 r.
Realizacja projektu wykonanie prac budowlanych oraz zainstalowanie rzeźb 2021 r.

Galeria

powrót