Tradycyjny zielony ogród z udziałem mieszkańców

Edycja Budżet Obywatelski 2021 Projekt lokalny - 5 Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Lokalizacja

Główna lokalizacja: Głowna lokalizacja : działki 399/2, 399/3 - tereny zielone wokół budynku przy Alei Kijowskiej 10

Dodatkowe lokalizacje: Dodatkowa lokalizacja: fragment działki 408/5 - przy parkingu SP nr 5 Al. Kijowska 8

Opis projektu

Projekt zakłada ożywienie niewielkiego, zaniedbanego terenu zielonego i przywrócenie mu statusu ogrodu w tradycyjnym rozumieniu tego słowa czyli obszaru zajętego przede wszystkim pod uprawę roślin. Wzbogacenie przestrzeni o nowe nasadzenia (drzewa i krzewy) i ich przemyślane ukształtowanie (uzasadnienie poniżej) stworzy miejsce relaksu dla osób ceniących ciszę i kontakt z przyrodą. Jako uzupełnienie przedsięwzięcia projekt przewiduje możliwość posadzenia przez zainteresowanych mieszkańców drzew i roślin wg wskazań  Zarządu Zieleni Miejskiej. Dla zapewnienia dostatecznych warunków dla właściwej pielęgnacji roślinności i propagowania pomysłu małej retencji wody, projekt przewiduje stworzenie przynajmniej dwóch, prostych i  osłoniętych stanowisk ze zbiornikami naziemnymi do zbierania wód opadowych.
Podstawowe prace przy rewitalizacji ogrodu obejmują:
1. Usunięcie części zniszczonych płyt chodnikowych i oczyszczenie terenu ze wszelkiego rodzaju odpadków;
2. Wyrównanie terenu działki poprzez nawiezienie ziemi;
3. Nowe, kaskadowe nasadzenia drzew i krzewów wg planu, wysianie trawy oraz nasadzenia uzupełniające istniejących, przerzedzonych żywopłotów;
4. Przekształcenie zaniedbanej piaskownicy i jej otoczenia w mini-ogród różnorodnych, drobnych roślin;
5. Wytyczenie wąskiej ścieżki do mini-ogrodu, zapewniającej pełną infiltrację wody do gruntu;
6. Instalacja dwóch naziemnych i osłoniętych zbiorników na wodę opadową z odbiorem z rynien (przy  tzw. ślepych ścianach budynku),
7. Montaż niewielkiej tablicy z nazwami i lokalizacją roślin w ogrodzie i jej publikacja wraz z aktualizacją w Internecie;
8. Ustawienie tablicy z regulaminem korzystania z ogrodu (wg Regulaminu w Parku Krakowskim).

Autor projektu wyraża zgodę na zastosowanie alternatywnych rozwiązań nieprzewidzianych w tym projekcie, które spełniłyby jego podstawowe założenia. Wszystkie elementy zagospodarowania terenu, jak także konkretne lokalizacje, zostaną poddane analizie możliwości realizacji pod względem obowiązujących przepisów prawa na etapie sporządzania dokumentacji projektowej wraz z uzgodnieniami. Docelowy projekt zagospodarowania terenu zostanie skonsultowany z autorem projektu Budżetu Obywatelskiego.

Podane obiekty małej architektury stanowią przykład elementów wyposażenia i wskazówkę dla projektantów projektu budowlanego. Konkretne typy obiektów małej architektury i ich ilości zostają doprecyzowane na etapie uzgodnień branżowych (dostosowanie do przepisów prawa, m.in. odległości od budynków, dróg, strefy bezpieczeństwa, sieci infrastruktury technicznej). Docelowy projekt zagospodarowania terenu zostanie skonsultowany z autorem projektu Budżetu Obywatelskiego.

UZASADNIENIE PROJEKTU

Niniejszy projekt dotyczy obszaru, który sąsiaduje z dwoma parkami:  Św. Wincentego á Paulo oraz parkiem kieszonkowym przy Al. Kijowskiej 9-13/ul. Kronikarza Galla (nazwanym Ogrodem Literackim). Cechą wyróżniającą oba parki są relatywnie duże powierzchnie solidnie utwardzone oraz typowa infrastruktura parkowa w postaci ławek, koszy na śmieci a także urządzeń dodatkowych (m.in. stolik, huśtawka w parku kieszonkowym), mających  dowodzić zapewne o ich uniwersalności. Zieleń w nich wydaje się być raczej uzupełnieniem.
Stąd pomysł, by dotychczasowy teren zielony po przeciwnej stronie Alei Kijowskiej nie tylko nim pozostał, lecz został przyrodniczo wzbogacony i nabrał cech prawdziwego ogrodu, gdzie niepodzielnie dominowałaby roślinność tak zorganizowana, aby m.in. wspomóc wysiłki zmierzające do zrównoważenia negatywnych czynników, które na co dzień towarzyszą mieszkańcom miasta.
Dogęszczanie zabudowy i wciąż wzrastający ruch pojazdów powodują odczuwalną zmianę warunków życia mieszkańców miasta. Kurz, hałas oraz nadzwyczajne wzrosty temperatury w okresie lata są dla wielu ludzi poważnym obciążeniem, skutkującym nieraz problemami zdrowotnymi. Niektórzy, w poczuciu często nieuświadomionego odreagowania, nie znajdując innego rozwiązania,  poszukują spokoju i wytchnienia na łonie przyrody - zazwyczaj z dala od miasta. Pozostali (z różnych powodów mniej mobilni) oczekują, że nadal będą mogli korzystać z uroków przyrody w pobliżu miejsca swojego zamieszkania, a właściwe zorganizowanie i dbałość o każdy fragment terenu zielonego pozwoli choć w części zrównoważyć negatywne czynniki, które powoduje urbanizacja. To im przede wszystkim dedykowany jest ten projekt.
Zdecydowana część działki, na której znajduje się ogród, otacza z trzech stron zwarta zabudowa mieszkaniowa. Obszar ogrodu z pozostałej strony zamyka rozległy parking i budynek Szkoły Podstawowej nr 5. Taki „półotwarty” kształt zabudowy powoduje kumulowanie się hałasu pochodzącego głównie z trzech źródeł: ruchu ulicznego (Al. Kijowska), szkoły i ruchu pojazdów na parkingu przy szkole. W celu zrównoważenia szkodliwego oddziaływania hałasu projekt przewiduje kaskadowy, zróżnicowany liniowo i podatny na kształtowanie układ zieleni, o zwiększonej intensywności na styku z parkingiem i Al. Kijowską.
Wkrótce dodatkowym źródłem oddziaływania, o nieznanej na razie skali, stanie się wznoszona obecnie w sąsiedztwie, duża inwestycja budowlana, która prócz hałasu będzie dodatkowym obiektem sprzyjającym tworzeniu się miejskiej wyspy ciepła (MWC), tj. miejsca akumulującego temperaturę, dolegliwie odczuwalną zwłaszcza w okresie letnim. Działanie równoważące, polegające na redukcji nadmiernego ciepła dzięki intensyfikacji zieleni w okolicy, nabiera więc coraz większego znaczenia.
Wspomniane działanie proekologiczne ma również ważki aspekt edukacyjno-wychowawczy. Pokazowa, prosta  instalacja dla odzyskiwania wody opadowej (tzw. mała retencja), prócz oczywistego, praktycznego znaczenia dla zieleni w ogrodzie i pobliskich trawników, będzie uzupełnieniem medialnych akcji i atrakcyjną zachętą do szerokiego stosowania.
Informacja o roślinach zasadzonych w ogrodzie, zamieszczona na tablicy, umożliwi uczniom pobliskich szkół odszukanie i rozpoznawanie ich w najbardziej naturalny sposób, poprzez bezpośredni kontakt - „na żywo” – bez udziału komputera. Towarzyszący tablicy regulamin korzystania z ogrodu określi zakres aprobowanych zachowań, co pozwoli na ograniczenie zjawisk społecznie niepożądanych. Jest to kwestia nie do przecenienia z uwagi na fakt lokalizacji ogrodu w geograficznym i społecznym sąsiedztwie szkoły i budynków mieszkalnych.
Oczekiwane, długofalowe skutki realizacji projektu to:
· ograniczenie oddziaływania hałasu, smogu i kurzu,
· zmniejszenie oddziaływania ekstremalnych temperatur w okresie letnim,
· podniesienie walorów estetycznych,
· poszerzenie zakresu możliwości poznawczych w obszarze przyrody przez uczniów szkoły,
· praktyczne krzewienie idei odzyskiwania wód opadowych (mała retencja), mobilizowanie lokalnej społeczności wokół przedsięwzięcia,
· pobudzenie zainteresowania wykorzystaniem naturalnych metod dla poprawy komfortu życia w środowisku miejskim,
· umożliwienie zainteresowanym osobom partycypacji w pielęgnacji zieleni.