Klasa czterech żywiołów - Ogród sensoryczny
Edycja Budżet Obywatelski 2021 Projekt lokalny - 11 Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.
Lokalizacja
Główna lokalizacja: Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 162 w Krakowie
Opis projektu
W zamyśle Ogród z klasą ma opierać się na czterech żywiołach.
Żywioł Pierwszy to słoneczna, pachnąca i bzycząca łąka kwietna. Na niej rodzime rośliny łąkowe zarówno w postaci bylin jak i jednorocznych kwiatów. Teren przyjazny dla owadów, pajęczaków i ptaków, w którym zatrzymają się na posiłek oraz na noc, w swoich hotelach.
Żywioł Drugi to warzywnik – w którym na podwyższonych, prostokątnych rabatach zaistnieją różne grupy roślin – znane z kuchni i ze sklepów lecz niekoniecznie z natury: warzywnik ziołowy (z bazylią, miętą czarnuszką, koprem), warzywnik oleisty (z lnem słonecznikiem i rzepakiem), warzywnik zbożowy (z żytem, owsem, jęczmieniem i pszenicą), warzywnik jadalny (z ziemniakiem, cebulą, sałatą, poziomką, groszkiem).
Żywioł Trzeci to dzika natura, ukryta wokół istniejących drzew – mchy, paprocie, porosty, grzyby nadrzewne – opisane na tablicach informacyjnych, gotowe do odkrywania i poznawania. Pośród nich ukryte budki dla ptaków i nietoperzy.
Żywioł Czwarty to ogród sensoryczny, który splecie i połączy pozostałe żywioły, a w nim: strefa słuchowa na łące kwietnej, gdzie oprócz naturalnych dźwięków zamieścimy dzwonki wietrzne i niewielka fontanna, która równocześnie napoi spragnionych mieszkańców łąki. Strefa smaku to nasze warzywniki oraz sukcesywnie dosadzane rośliny o jadalnych kwiatach, np.: fiołki czy nasturcje lub liściach np. czosnek niedźwiedzi. Całość uzupełni aleja dotykowa, gdzie planujemy stworzyć ścieżki wysypane żwirem o zróżnicowanej frakcji, piaskiem, korą lub szyszkami tworząc tzw. „ścieżki bosych stóp”. Przewiduje się budowę specjalnych tablic, które można dotykać, czesać i masować dłońmi. Ogród sensoryczny ma być miejscem zmysłowych doświadczeń i ma przyczyniać się do rozwoju psychicznego i fizycznego dzieci.
Ogród ma stymulować wzrok szeroką paletą barw. W tym celu sadzone będą rośliny o wyróżniającej się kolorystyce kwiatów, liści, owoców, bądź kory. Wśród nich znajdują się również okazy nektarodajne, przyciągające motyle, pszczoły i inne owady. Aby jeszcze lepiej podkreślić mnogość wykorzystanych barw i faktur, dodawane będą elementy małej architektury wykonane z kamieni, różnokolorowego drewna i cegieł.
Aleja słuchowa:
Aby uczniowie mogli doświadczyć wrażeń słuchowych, w ogrodzie zamieszczone będzie wszystko, co wydaje dźwięki, np.: podwieszone butelki, dzwonki, a także przewidywana jest instalacja niewielkiej fontanny. Planowane jest również wykorzystanie nawierzchni, wydających charakterystyczne odgłosy podczas chodzenia. Budowane będą również budki lęgowe, karmniki, czy poidełka, dzięki którym uczniowie będą mieli możliwość opiekowania się ptakami i podglądania ich życia.
Aleja węchowa:
Zapachy pobudzają wyobraźnię i silnie wpływają na emocje, dlatego rośliny użyte w ogrodzie muszą być starannie dobrane. Niektóre rośliny uwalniają swe aromaty w sposób naturalny, inne uwalniane są dopiero przez kruszenie płatków kwiatów lub liści. W ogrodzie stymulującym zapachami, planowane jest wykorzystanie zarówno kwiatów jak i ziół, łącząc je w niepowtarzalne kompozycje aromatyczne.
Aleja smakowa – „smaczna aleja”:
Kolejnym ze zmysłów jest smak. Rośliny jadalne, warzywa, owoce i zioła umożliwiają wywołanie istnej burzy na podniebieniu. W ogrodzie planowane jest sadzenie: pomidorków koktajlowych, groszku zielonego, malin, truskawek, szpinaku i różnego rodzaju sałat. Przewiduje się także sadzenie także roślin o jadalnych kwiatach, np.: fiołki czy nasturcje oraz ziół np. różne odmiany mięty, bazylia, koper, kolendra i czosnek niedźwiedzi.
Aleja dotykowa:
W tej części planowane są alejki wyłożone żwirem o zróżnicowanej frakcji, z piaskiem, korą lub szyszkami tworząc tzw. „ścieżki bosych stóp”. Przewiduje się budowę specjalnych tablic, które można dotykać, czesać i masować dłońmi.
UZASADNIENIE PROJEKTU
Inicjatywa skierowana jest do całej społeczności Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 162 w Krakowie. Do szkoły uczęszczają dzieci z oddziałów przedszkolnych, jak i uczniowie klas 1-3 i 4-8. Łączna liczba uczniów to prawie 1000 osób. Kadra nauczycielska to 120 nauczycieli i 30 pracowników administracji.
Celem organizowanego ogrodu będzie aktywna nauka, poprawa zdrowia i zrównoważony rozwój młodych ludzi. Ogród sensoryczny w szczególnym zamyśle będzie miał również charakter terapeutyczny. Od ponad 20 lat szkoła posiada klasy integracyjne, w których na wielu poziomach uczą się uczniowie zarówno pełnosprawni jak i osoby o różnymi niepełnosprawnościami. Stworzenie ogrodu umożliwi wszechstronny rozwój wszystkich uczniów poprzez kontakt z przyrodą, wykorzystanie wiedzy w praktyce. Tego typu ogród może również pomóc osobom zmagającym się z silnym stresem lub przepracowaniem, a co najważniejsze dzieciom, często nadpobudliwym, rozdrażnionym lub wycofanym. To terapia dla zmysłów, która może okazać się niezwykle pomocna w stawianiu czoła codziennym wyzwaniom i miejsce, z którego skorzystają uczniowie, poznając polską florę. To przestrzeń, gdzie będzie można obserwować i poznać zwyczaje lokalnej fauny.Dostępny teren umożliwi nie tylko naukę, rekreację i spotkania towarzyskie, ale będzie maleńką enklawą przyrody w środku miasta, która pozwoli na integrację społeczności szkolnej zarówno uczniów, nauczycieli jak i rodziców. Ogród będzie stymulować wzrok szeroką paletą barw, będzie dostarczał doświadczeń i wrażeń słuchowych.
Ponieważ w zamyśle ogród ma być równocześnie klasą, to w centralnej części staną stoły i ławy. Można je będzie wykorzystać na różne sposoby, np.: podczas zielonych, terenowych lekcji do pracy w grupach, albo na piknik i wspólne spożywanie posiłków w naturze lub na imprezę integracyjną z rodzicami, czy corocznie organizowany Piknik Rodzinny, kierowany do całej społeczności osiedla Kurdwanów.
Pragniemy, aby w tworzenie ogrodu zaangażowana była jak największa liczba nauczycieli, rodziców i uczniów naszej szkoły.
| Nazwa | Opis | Koszt |
|---|---|---|
| Rośliny | Sianie i sadzenie roślin, krzewów, warzyw, owoców, ziół | 8 000,00 PLN |
| Alejki spacerowe | Wykonanie alejek z różnymi rodzajami podłoża - szyszki, kora, kamyczki ozdobne, żwirek, gryz | 3 000,00 PLN |
| Tabliczki informacyjne | Wykonanie oznakowania ścieżek sensorycznych w postaci tabliczek | 2 000,00 PLN |
| Materiały budowlane | Żwir, cement/suchy beton, piasek, kamienie, kostki brukowe, deski, listewki, gwoździe | 1 500,00 PLN |
| Wyposażenie klasy ogrodowej | Zakup i montaż drewnianych stołów, ław do prowadzenia lekcji na świeżym powietrzu | 10 000,00 PLN |
| Pomoce dydaktyczne wykorzystywane na lekcjach przyrody | Aparat fotograficzny, komputer - laptop, mikroskopy, lupy, taśmy miernicze, lornetki, wiatromierz wykorzystywane podczas obserwacji na lekcjach przyrody | 10 000,00 PLN |
| Narzędzia ogrodnicze | Grabie, łopaty, sekatory, motyki, taczki, szpadle, widły do spulchniania, podkaszarki, traktor ogrodowy, rękawice robocze, konewki, wąż ogrodowy, złączki, pistolet zraszajacy | 10 000,00 PLN |
| Zakup udogodnień dla ptaków, owadów i innych zwierząt | Montaż poidełek, karminów, budek lęgowych, budki dla owadów pożytecznych, domek dla jeża, fontanny | 1 500,00 PLN |
| Materiały ogrodnicze | Słupki, podpory, tyczki bambusowe, paliki do krzewów | 1 500,00 PLN |
| Rabaty | Prace ziemne związane z przygotowaniem rabat | 5 000,00 PLN |
| Skrzynie | Wykonanie skrzyń na rośliny, podwyższane warzywniki - prostokątne rabaty | 2 000,00 PLN |
| 54 500,00 PLN |
| Nazwa | Opis | Data |
|---|---|---|
| Projektowanie ogrodu | – wybór terenu zielonego należącego do szkoły, - utworzenie zespołu roboczego (koordynator ogrodu oraz grupa inicjatywna), – wspólnie utworzony projekt ogrodu szkolnego (uczniowie i nauczyciele), – określenie przyszłych planów ogrodu. | 2021 |
| Założenie ogrodu | – we współpracy z uczniami, rodzicami i nauczycielami założenie ogrodu, posadzenie roślin, – umiejętne korzystanie przez uczniów z narzędzi ogrodniczych, – nabywanie przez uczniów umiejętności rozpoznawania i podpisania roślin i stref w ogrodzie, a także posługiwanie się terminami ogrodniczymi. | 2022 |
| Działania ogrodowe | – zebranie pierwszych plonów z ogrodu, – zorganizowanie wydarzenia związanego z ogrodem i ogrodnictwem, – umiejętne powtórne wykorzystywanie jak największej ilości rzeczy w myśl idei upcycling-u, - założenie kompostownika. | od drugiej połowy 2022 |
| Cykliczne akcje ogrodowe | jak najczęstsze i najbardziej wszechstronne wykorzystywanie ogrodu (zajęcia edukacyjne, świetlicowe, odpoczynek, wydarzenia etc.), - jak największa ilość uczestniczących w zajęciach klas (min. każda klasa będzie miała chociaż jedne zajęcia w semestrze w ogrodzie, tematyka dowolna) – udostępnianie ogrodu innym (społeczność lokalna, zaprzyjaźnione szkoły i przedszkola, Domy Pomocy Społecznej itp.) poprzez dni otwarte, wyprzedaże i wydarzenia, – wzmacnianie bioróżnorodności ogrodu poprzez budowanie hoteli dla owadów etc. | od 2023 |