Co z tą hutą? Zbadajmy tereny wokół kombinatu

Projekt odrzucony: Zgłoszony projekt BO.D18.45/21 w kategorii „Zieleń i ochrona środowiska”, zakłada wykonanie „kompleksowych, niezależnych badań gleb, gruntów i wód podziemnych na terenach poprzemysłowych wokół kombinatu hutniczego w Nowej Hucie, celem określenia rzeczywistego stanu środowiska i jego wpływu na zdrowie mieszkańców”. Projekt polega na wykonaniu: • przypowierzchniowych badań gleb i gruntów w obrębie wierzchniej warstwy podłoża; • kompleksowych badań sozologicznych w rejonie zbiornika Przylasek Rusiecki; • sprawozdania z przeprowadzonych badań wraz oceną zagrożeń środowiskowych oraz o ile będzie to zasadne ocenę zagrożeń zdrowotnych. W ramach przeprowadzonej weryfikacji, na podstawie kryteriów wskazanych w regulaminie, w ocenie Wydziału Kształtowania Środowiska mogą nie zostać spełnione wymogi, o których mowa: W § 17. ust 1. W ramach procedury budżetu obywatelskiego nie mogą być realizowane projekty: 3) które, w przypadku projektów, których szacunkowy koszt realizacji przekracza 20 tys. zł, po realizacji generowałyby roczne koszty utrzymania wyższe niż 20% wartości projektu; 7) które są planowane do realizacji na gruntach nie należących i nie pozostających we władaniu Miasta; 8) które zakładają realizację jedynie części zadania – wykonanie wyłącznie projektu przedsięwzięcia bez uwzględnienia środków na realizację lub zabezpieczają środki wyłącznie na realizację bez uwzględnienia środków na projekt; Ad § 17 ust 1 pkt 3) regulaminu: Z uwagi na planowanie większości badań gruntów w bezpośredniej lokalizacji pasów drogowych w obrębie wierzchniej, najbardziej zanieczyszczonej warstwy podłoża, nieuniknionym mogą być przekroczenia dopuszczalnych zawartości substancji powodujących ryzyko, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. z 2016 r., poz. 1395). W zależności od zakwalifikowania pochodzenia w/w przekroczeń, przepisy prawa w postaci Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r., poz. 1219 z późn. zm.) lub Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U z 2020 r., poz. 2187), definiują podjęcie dalszych czynności, polegających na zgłoszeniu tego faktu Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska oraz podjęcie odpowiednio działań zmierzających do przeprowadzenia remediacji lub działań w celu ograniczenia szkody w środowisku / działań naprawczych. W obu przypadkach ewentualne dalsze czynności określone przepisami prawa, mogą generować znaczące koszty roczne przekraczające 20% wartości projektu. Ad § 17 ust. 1 pkt 7) regulaminu: W projekcie wskazano 75 lokalizacji stanowiących odrębne nieruchomości, na których miałyby zostać przeprowadzone badania geośrodowiskowe. Analiza własności przedstawionych działek wykazała, iż działki nr: 33/3 obr. 20 Nowa Huta, 350 obr. 33 Nowa Huta, 53 obr. 34 Nowa Huta, 32/14 i 48 obr. 42 Nowa Huta, 272/2 obr. 46 Nowa Huta, 27/2 obr. 48 Nowa Huta, nie należą i nie pozostają we władaniu Miasta, a działka nr 337 obr. 39 Nowa Huta nie znajdują się w ogóle w rejestrze gruntów Gminy Miejskiej Kraków. Ad § 17 ust. 1 pkt 8) regulaminu: Przeprowadzenie badań w sposób określony w projekcie, pomija zupełnie konieczne dalsza działania określone przepisami prawa w zakresie ochrony powierzchni ziemi. W konsekwencji wykrycia zanieczyszczeń gruntów należy uszczegółowić badania, celem okonturowania zanieczyszczenia, a następnie przeprowadzić działania naprawcze lub remediację. Natomiast kosztorys projektu nie przewiduje finansowania przeprowadzenia badań w sposób wymagany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. z 2016 r., poz. 1395) – tj. zakresu badań, lokalizacji punktów w sekcjach, poboru prób na różnych głębokościach – umożliwiający sporządzenie planu remediacji lub projektu działań naprawczych oraz nie przewiduje finansowania usuwania z gruntów zanieczyszczeń. Aby obecny projekt uznać za kompletny, musiałby przewidywać kompleksowe finansowanie zarówno fazy badawczej, jak i fazy działań remediacyjnych lub naprawczych. Tym samym projekt zakłada realizację jedynie części zadania – bez koniecznych do podjęcia działań wynikających ze wskazanych powyżej przepisów prawa. Ponadto, w zgłoszeniu przedmiotowego projektu wskazano, iż jego realizacja pozwoli na wskazanie lub wykluczenie zagrożenia zdrowotnego oraz dostarczy wiarygodnych danych z zakresu jakości środowiska, w tym wód w obrębie planowanego kąpieliska w Przylasku Rusiecki, w związku z długotrwałą działalnością kombinatu metalurgicznego. Jednakże w ocenie jednostki weryfikującej, wykonanie tychże badań nie umożliwi dokonania: a) oceny źródła pochodzenia zanieczyszczenia, gdyż stężenia substancji mogą wynikać z m. in. prowadzonej na obrzeżach Kombinatu produkcji rolnej (przekroczenia stężeń pestycydów) czy ruchu samochodowego, co zaobserwowano w badaniach Wydziału Kształtowania Środowiska UMK przeprowadzonych w 2019 r. w rejonie ul. Karowej i Dymarek. b) oceny zagrożeń zdrowotnych dla okolicznych mieszkańców oraz osób korzystających z terenów rekreacyjnych, gdyż nie znajduje się przepisów prawnych w oparciu, o które należałby taką oceną sporządzić. W kwestii innych oczekiwań przedstawionych w uzasadnieniu przedmiotowego projektu, wyjaśnia się: a) w związku z niedawnym otwarciem kąpieliska na terenach rekreacyjno – wypoczynkowym w rejonie Przylasku Rusieckiego, operator terenu musiał spełnić wszystkie wymogi, w tym wymóg określonej jakości wody przeznaczonej dla kąpielisk. b) Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A., w 2020 r. w odpowiedzi na interpelację radnego, poinformowała, iż toku realizacji zadań statutowych, bierze pod uwagę racjonalne przesłanki, które uzasadniają konieczność przeprowadzenia badań sozologicznych, analizując m.in.: wykonane w latach wcześniejszych ekspertyzy; odległość danej nieruchomości od potencjalnych źródeł zanieczyszczeń, itp. W 2020 r. prowadzone były przez spółkę badania sozologiczne i geotechniczne na obszarze obejmującym ok. 140 ha. Realizując działania inwestycyjne Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. uwzględnia każdorazowo ryzyko konieczności przeprowadzenia prac mających na celu remediację terenu. Należy również zaznaczyć, iż wstępna analiza działek wskazanych do badań, nie potwierdza założenia wskazanego w „Krótkim opisie propozycji zadania”, iż są to tereny poprzemysłowe. Mając na uwadze powyższe Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa opiniuje negatywnie zgłoszony projekt.