Projekt ogólnomiejski
NR 7:
DRZEWA NA PLACE!
Projekt odrzucony:
Zadanie odrzucone na podstawie §2 oraz §17.1 pkt 2, 3, 4, 6 Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa.
Uzasadnienie:
Wnioskowane zadanie „DRZEWA NA PLACE!” w lokalizacji „Mały Rynek” i ,,Plac Szczepański” jest sprzeczne z §8 pkt 2 ust. 7 Uchwały nr XII/131/11 Rady Miasta Krakowa z dnia 13 kwietnia 2011 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "STARE MIASTO", którego brzmienie jest następujące:
„§ 8.2. W celu właściwego zagospodarowania terenów i kształtowania zabudowy ustala się:
(…) 7) nakaz kształtowania i komponowania zieleni, z uwzględnieniem obiektów małej architektury i oświetlenia, jako integralnej części otoczenia sąsiadującej zabudowy wg całościowego projektu inwestycji; (…)”
Powyższy zapis wskazuje, że w obrębie mpzp „Stare Miasto” nową zieleń należy projektować kompleksowo wraz z małą architekturą i oświetleniem, a przy projektowaniu należy uwzględnić wszelkie inwestycje dotyczące istniejącej i sąsiadującej z projektowaną zielenią zabudową. Zapis ten stanowi zabezpieczenie Starego Miasta przed niekontrolowanym zagospodarowaniem mogącym zniszczyć zabytkowy charakter przedmiotowego terenu. Wykonanie projektu nasadzeń uwzględniającego małą architekturę i oświetlenie wraz z analizą sąsiadującej zabudowy Starego Miasta stanowi koszt znacznie przewyższający limity określone w regulaminie budżetu obywatelskiego, co jest sprzeczne z § 17.1 pkt 2 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa Brak zgodności z zapisami mpzp Stare Miasto stanowi naruszenie §17.1 pkt 6 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa i stanowi podstawę negatywnego zaopiniowania lokalizacji zadania w obrębie mpzp Stare Miasto tj. Mały Rynek, Plac Szczepański. Należy wskazać, że zaproponowane zadanie nie dotyczy projektu całościowego rewitalizacji Małego Rynku i Placu Szczepańskiego, a jedynie punktowego nasadzenia drzew.
Kolejnym placem, na którym nie ma możliwości realizacji zaproponowanego zadania jest Plac Matejki, z uwagi na fakt, że przy pozyskiwaniu stosownych zezwoleń administracyjnych niezbędne jest posiadanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W przypadku wcześniej omawianych Małego Rynku i Placu Szczepańskiego, jak i w przypadku Placu Matejki i Placu Wolnica jednostką zarządzającą decydującą o wydaniu zgody na nasadzenia (prawa do terenu dla realizacji robót) jest Wydział Spraw Administracyjnych Urzędu Miasta Krakowa, który dla wspomnianych lokalizacji zgodę na nasadzenia wydał jedynie na Placu Wolnica, natomiast dla nasadzeń drzew na Małym Rynku, Placu Szczepańskim i Placu Matejki nie wyraził zgody i wydał opinię negatywną z uwagi na brak miejsca i utrudnienia w funkcjonowaniu Placów.
ZDMK celem poprawnego rozeznania możliwości realizacji zadania wystąpił o zaopiniowanie zadania do Zarządu Zieleni Miejskiej oraz do Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (bez pozwolenia konserwatorskiego brak możliwości realizacji zadania).
Zarząd Zieleni Miejskiej zaopiniował zadanie wskazując szereg trudności przy jego realizacji, jednak najważniejsza była informacja, że ZZM opracował już dokumentację projektową dla zagospodarowania terenu Placu Wolnica, w której przewidziane jest m.in. nasadzenie drzew, a obecnie projekt uzgadniany jest przez konserwatora zabytków. Realizacja przez ZZM dokumentacji projektowej w tożsamej lokalizacji zawierającej podobny do proponowanego w budżecie obywatelskim zakres robót wskazuje sprzeczność określoną w §17.1 pkt 4 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego.
Ww. opinia Zarządu Zieleni Miejskiej wskazuje też brak spełnienia zapisów Uchwały Nr XXXIV/886/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 22 stycznia 2020 r. w sprawie ochrony drzew na terenie Gminy Miejskiej Kraków – gdzie w ww. uchwale wskazane jest preferowanie rozwiązań przestrzennych i technologicznych zapewniających drzewom optymalne warunki siedliskowe oraz gwarantujące drzewom żywotność, co stoi w sprzeczności z zaproponowanymi lokalizacjami, gdyż jak wskazuje w swej opinii ZZM cyt.”(…) na terenie wybetonowanym placu panują skrajnie ekstremalne warunki dla drzew (…)”, a zatem zachodzi sprzeczność wskazana w §17.1 pkt 6 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego dla wszystkich zaproponowanych lokalizacji zadania tj. Małego Rynku, Placu Szczepańskiego, Placu Matejki, Placu Wolnica i placu stanowiącego obecnie parking przy ul. Szerokiej. Wspomniane przez Zarząd Zieleni Miejskiej trudności w przypadku realizacji zadania wskazują również możliwość niełatwej adaptacji zasadzonych na placach drzew, co może skutkować ryzykiem naruszenia §17.1 pkt 3 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa.
Wszystkie zaproponowane lokalizacje celem ich zrealizowania wymagałyby także pozyskania pozwolenia konserwatorskiego. Należy nadmienić, że Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, celem wydania opinii/zaleceń konserwatorskich wezwał do przedłożenia dokumentów zawierających m.in. dokładną lokalizację, parametry okienek i gatunki drzew wraz ze sposobem ich stabilizacji i zabezpieczenia. Ponieważ dokumenty te składane są dopiero na etapie realizacji zadania przez biuro projektowe, z którym zamawiający zawiera stosowną umowę (a nie są możliwe do sporządzenia na etapie weryfikacji propozycji zadania do budżetu obywatelskiego), należy uznać, że opinia Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na tym etapie nie jest znana.
Dodatkową kwestią jaką należy w niniejszej negatywnej opinii wskazać jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że wskazany w §2 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa dwuletni cykl realizacji zadania nie zostałby dotrzymany. Wskazane zadania wymagają w pierwszej kolejności prac projektowych, w tym m.in. pozyskania akceptacji ZZM, następnie pozyskania pozwolenia konserwatorskiego, a w przypadku konieczności rozwiązywania kolizji z infrastrukturą koniecznym może być również pozyskanie pozwolenia na budowę. Najdłuższą ze wskazanych procedur administracyjnych jest pozyskanie pozwoleń konserwatorskich z Małopolskiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Jak pokazuje wieloletnie doświadczenie jest to proces długotrwały.
W związku z powyższym opracowanie dokumentacji projektowej z wszelkimi wymaganymi uzgodnieniami i pozwoleniami niezbędnej do ogłoszenia przetargu na realizację robót budowlanych należy szacować na ok. 2 lata, natomiast wykonanie prac w 3 roku realizacji – co stanowi naruszenie §2 Regulaminu Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa.
Edycja Budżet Obywatelski 2023
Projekt ogólnomiejski
Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.
1 520 000,00 PLN
kwota potrzebna do realizacji
Lokalizacja
Główna lokalizacja: Mały Rynek
Dodatkowe lokalizacje: plac Szczepański
plac Matejki
plac Wolnica
plac na ulicy Szerokiej, obecnie parking
Ostateczna liczba placów zostanie ustalona z projektodawcą oraz dostosowana do ilości przeznaczonych środków na projekt.
Krótki opis projektu
Wzorem zeszłorocznego wygranego projektu „Posadźmy drzewa na Rynku Głównym!” chcemy zazielenić też pozostałe place w mieście! Drzewami i zielenią walczymy z panującą na nich betonozą, która tworzy miejskie wyspy ciepła uniemożliwiające szczęśliwe żyć
Opis projektu
Rozbetonowanie miasta przekłada się na lepsze warunki do życia dla mieszkańców Krakowa. Więcej drzew i roślin to więcej czystego powietrza i niższa temperatura w upalne dni. To także przyjemność przebywania w otoczeniu zieleni i zachęta, by po mieście przemieszczać się pieszo lub na rowerze. Kolejną zaletą zastąpienia w mieście betonu zielenią jest zwiększanie różnorodności biologicznej, tak ważnej dla ekosystemu miasta. Rozbudowanie zielonej przestrzeni wiąże się z tworzeniem ostoi przyrody i zwierząt. Powiększenie zielonego arsenału miasta stanowi również jedno z działań na rzecz przystosowywania do zachodzących zmian klimatycznych i łagodzenia ich skutków. Dzięki likwidacji zbędnych powierzchni utwardzonych zwiększa się powierzchnia biologicznie czynna, poprawia się retencja wody deszczowej, a skutki oddziaływania miejskich wysp ciepła zostają złagodzone. Krakowskie place są pozbawione drzew, nasz projekt zakłada posadzenie drzew na najbardziej zabetonowanych i nasłonecznionych placach Krakowa. Drzewa mają mieć co najmniej 40 cm obwodu. Wzorem projektu nasadzeń na Rynku Głównym chcemy, aby drzewa zostały posadzone w “okienkach”, które trzeba wykonać wcześniej poprzez zdjęcie płyt oraz przygotowanie gruntu. Sadzone mają być gatunki drzew odporne na niekorzystny wpływ zmian klimatycznych (np. dąb szypułkowy i bezszypułkowy, buk zwyczajny, wiąz szypułkowy). Wszystkie elementy zagospodarowania terenu, jak także konkretne lokalizacje, zostaną poddane analizie możliwości realizacji pod względem obowiązujących przepisów prawa na etapie sporządzania dokumentacji projektowej wraz z uzgodnieniami. Docelowy projekt zagospodarowania terenu zostanie skonsultowany z autorami projektu Budżetu Obywatelskiego. Projekt zostanie zrealizowany do wysokości wyznaczonych środków finansowych.
Projekt obejmuje nasadzenie drzew na krakowskich placach:
plac Szczepański
plac Matejki
Mały Rynek
plac Wolnica
plac na ulicy Szerokiej, obecnie parking
Ostateczna liczba placów zostanie ustalona z projektodawcą oraz dostosowana do ilości przeznaczonych środków na projekt.
Realizacja projektu będzie konsultowana się z Autorami projektu BO. Projekt zgłoszony przez oddolną grupę mieszkańców Akcja Ratunkowa dla Krakowa.
UZASADNIENIE PROJEKTU
Drzewa to najważniejszy element zielonej infrastruktury, która zaspokaja liczne potrzeby społeczne i zapewnia ludziom wysoką jakość życia, szczególnie w miastach. Jej utrzymanie i rozwijanie stanowi interes publiczny, ponieważ jest ważna dla wszystkich – nie tylko dla przyrody. Obecnie los
drzew zależy bardziej niż kiedykolwiek od świadomości włodarzy miast oraz przemyślanej polityki gmin. Drzewa mają niebagatelny wpływ na życie w mieście, ich zaletami są:
- działają jak oczyszczacze powietrza, przechwytują cząsteczki zanieczyszczonego powietrza, zatrzymując je na powierzchni liści, dzięki czemu nie są one przez nas wdychane.
- pomagają zmniejszyć stężenie dwutlenku węgla w atmosferze, pochłaniają CO₂ i przekształcają go w składniki odżywcze, wspierające ich rozwój. Dwutlenek węgla jest również „przekształcany” w biomasę roślinną, bądź jest magazynowany w glebie: usunięcie go z atmosfery pomaga zmniejszyć globalne ocieplenie i przeciwdziałać zmianom klimatycznym.
- działają jak „naturalna klimatyzacja”, przyczyniają się do ograniczenia niekorzystnego efektu miejskiej wyspy ciepła. Absorbują znaczną część energii cieplnej dostępnej w atmosferze i wykorzystują ją do przekształcenia wody zgromadzonej w liściach w parę wodną, która następnie transpiruje z liści do atmosfery (ewapotranspiracja). Dzięki temu średnia temperatura może zostać obniżona o 2,5°C w budynkach otoczonych drzewami oraz o maksymalnie 0,9 do 1,5°C w przypadku zadrzewionych ulic.
- pozytywnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne. Przyczyniają się do poprawy komfortu życia mieszkańców poprzez działanie relaksacyjne, odprężające, redukcję stresu, stymulowanie integracji społecznej, zachęcają do aktywności fizycznej na świeżym powietrzu
- są w stanie produkować żywność nie tylko dla ludzi, ale przede wszystkim dla zwierząt, w tym owadów, np.: owoce, nasiona, liście czy kwiaty to ważne zasoby pokarmowe dla wielu gatunków zamieszkujących miasta. Drzewa miejskie stwarzają również środowisko życia oraz zapewniają schronienie dla wielu gatunków zwierząt, przyczyniając się do wzrostu bioróżnorodności miast.
Kosztorys Nazwa | Opis | Koszt |
Projekt
| Wykonanie projektu oraz nasadzeń | 1 520 000,00 PLN |
| | 1 520 000,00 PLN |
Harmonogram działań Nazwa | Opis | Data |
Projekt | Opracowanie dokumentacji projektowej | 2024 |
Realizacja | Wykonanie nasadzeń | 2025 |
Galeria