Oczyszczenie i poprawa stanu jaskiń na Krzemionkach

Projekt odrzucony: Projekt zakłada oczyszczenie trzech jaskiń, które znajdują się w Krakowie na Krzemionkach tuż przy ul. Heltmana/Jerozolimskiej i doprowadzenie ich do stanu, który umożliwi bezpieczne zwiedzanie oraz oznaczenie ich odpowiednią tablicą. W związku z faktem, że nieruchomość, na której miałoby zostać zlokalizowane opisane we wniosku zadanie, została oddana w użytkowanie przez Gminę Miejską Kraków na rzecz Muzeum KL Plaszow – Muzeum Historyczne Miasta Krakowa wystąpiło do tej instytucji z wnioskiem o ocenę merytoryczną projektu oraz ewentualne zadeklarowanie współpracy przez Muzeum KL Plaszow przy jego realizacji. W dniu 12.04.2023 r. Muzeum KL Plaszow pismem znak MKLP.AD.052.1.2023.EP przedstawiło negatywną opinię merytoryczną projektu, nie wyrażając tym samym woli współpracy przy jego realizacji. Wskazano w szczególności, iż sztolnie znajdujące się w masywie Krzemionek Podgórskich znajdują się na terenie byłego obozu pracy i obozu koncentracyjnego Plaszow (dalej: KL Plaszow). Geneza ich powstania wiąże się jednak z okresem wstępnie datowanym na przełom XIX i XX w., kiedy zostały one wydrążone i zagospodarowane na tzw. kawerny – sztolnie magazynowe, w ramach rozbudowywanego od pocz. II połowy XIX w. systemu umocnień i fortyfikacji Twierdzy Kraków na odcinku środkowo-południowym (podgórskim). W okresie funkcjonowania KL Plaszow na stoku, w bezpośrednim sąsiedztwie sztolni zorganizowano kamieniołom I (Steinbruch I), w którym więźniowie byli zmuszani do ciężkiej i niebezpiecznej pracy przy eksploracji złoża (niecka eksploatacyjna pomiędzy sztolniami a zabudowaniami przy obecnej ul. Heltmana). Pozyskany wapień służył przede wszystkim jako materiał do rozbudowy infrastruktury obozu. Same sztolnie natomiast pełniły zapewne funkcje magazynowe. Od 1944 r. były natomiast wykorzystywane również jako schron przeciwlotniczy dla załogi obozu. Świadczą o tym bezpośrednio: sąsiedztwo części administracyjnej, umieszczenie stanowiska ostrzału przeciwlotniczego powyżej sztolni, a także zachowany wewnętrzny dokument obozowy z 26 kwietnia 1944 r. (oryginał w zasobach Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu) określający je jako Luftschutzbunker [dosłownie: schron przeciwpowietrzny]. Ze względu na charakterystykę geologiczną omawianego obszaru, a także obserwowane zjawiska krasowe – w samych sztolniach zanotowano obszary wymywania rozpuszczalnych pokładów soli wapiennych oraz nieregularną strukturę korytarzy i przejść (różne wysokości wejść, strefy akumulacji luźnego materiału skalnego, możliwe obrywy), należy uznać, że udostępnienie tego obszaru osobom postronnym nie jest wskazane. Ponadto, w ramach realizowanej z udziałem Gminy Miejskiej Kraków inwestycji nr KD/K2.37/17/01 pn. Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow (wpisanej do Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta Krakowa na lata 2021 – 2025), zgodnie z przygotowanym w ramach tej inwestycji projektem budowlanym i wykonawczym, na którą Muzeum KL Plaszow posiada ważną decyzję o pozwoleniu na budowę - zaplanowane jest, że wejścia do sztolni zostaną zabezpieczone kratami, a sztolnie nie będą podlegać udostępnianiu. Należy uznać, że w tym zakresie projekt zgłoszony w ramach Budżetu Obywatelskiego jest sprzeczny z założeniami projektu budowlanego i wykonawczego realizowanego obecnie na terenie dawnego obozu. Mając na względzie powyższe, po dokonaniu oceny merytoryczno–prawnej, Muzeum Krakowa negatywnie opiniuje projekt nr BO.D13.46/23, ze względu na: a) odmowę współpracy instytucjonalnej ze strony Muzeum KL Plaszow -użytkownika terenu na którym miałby zostać zrealizowany projekt, tj. niespełnienie wymogu wskazanego w § 17 ust. 1 pkt. 5 Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa; b) sprzeczność z założeniami projektu budowlanego i wykonawczego dot. inwestycji nr KD/K2.37/17/01 pn. Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow, realizowanej na podstawie pozwolenia na budowę, wpisanej do Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta Krakowa na lata 2021 – 2025, tj. niespełnienie wymogu wskazanego w § 17 ust. 1 pkt. 4 Regulaminu budżetu obywatelskiego Miasta Krakowa.