Żaba nie musi być plackiem!

Edycja Budżet Obywatelski 2024 Projekt ogólnomiejski - dotyczy całego obszaru Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Lokalizacja

Główna lokalizacja: Cały Kraków

Dodatkowe lokalizacje: Realizacja projektu odbywać się będzie w przestrzeni ogólnodostępnej.

Krótki opis projektu

Można nie lubić żab, jaszczurek czy zaskrońców, ale to nasi przyjaciele w mieście, którzy żywią się owadami, w tym komarami i osami. W projekcie zostanie przygotowany spis (inwentaryzacja) miejsc ich życia oraz materiały informacyjno-edukacyjnych.

Opis projektu

W ramach projektu zostanie wykonane:
1) inwentaryzacja gadów i płazów w Krakowie wraz ze szczegółowym opisem ich miejsc bytowania - opracowanie 
2) wytyczne dla inwestycji miejskich odnośnie rekompensat w procesie budowlanym - opracowanie
3) przygotowanie materiałów informacyjno-edukacyjnych związanych z wykonanymi
badaniami

UZASADNIENIE PROJEKTU

Żaby, płazy-nasi mali sąsiedzi (https://wlaczoszczedzanie.pl/nasi-mali-sasiedzi-czyli-plazy-w-polskich-miastach/). W Polskich miastach można spotkać średnio aż 9 gatunków różnych płazów, w tym popularne żaby zielone, ropuchy szare, żaby trawne, ale i rzadkie grzebiuszki ziemne. Naukowcy wskazali, które z nich są najbardziej unikatowe i zasługują na szczególną ochronę. Obecność płazów w mieście – wśród aut i betonu – może dziwić. Ale eksperci w dziedzinie ochrony przyrody zabiegają o ich ochronę np. w parkach miejskich, podczas rozbudowy infrastruktury, planowania nowych inwestycji czy zabudowy obszarów peryferyjnych. Zakres usług ekosystemowych realizowanych przez płazy jest szeroki: kijanki oczyszczają wodę pochłaniających olbrzymie ilości glonów i bakterii; larwy traszek regulują liczbę larw komarów; osobniki dorosłe zjadają różne bezkręgowce od meszek i much, po osy; a w czasie koncertów godowych ich „śpiew” nie ustępuje ptakom, co ma walory terapeutyczne. Znajomość gatunków obecnych w miastach może mieć znaczenie dla ochrony tych zwierząt – zwłaszcza gatunków najbardziej unikatowych. W przypadku ptaków nasza wiedza jest spora, natomiast wciąż brakuje podstaw dla płazów czy gadów. Efekty tego typu badań podstawowych powinny służyć do tworzenia strategii ochrony, planowania przestrzennego czy wspierania procesów decyzyjnych rozdzielających środki finansowe na ochronę przyrody czy ochronę zasobów wodnych w miastach. Niepozorne płazy (żaby, kumaki, traszki) są licznymi, ale niewidocznymi ofiarami zmian w środowisku. 
(https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,26931451,zaby-w-drodze-mozna-pomoc-je-przenosic-do-wody-oczywiscie.html?disableRedirects=true) Żaby są zwierzętami wodno-lądowymi, ale rozmnażają się tylko w wodzie, a do tej muszą dotrzeć. Zimę spędzają w ukryciu w powalonych gałęziach, zagłębieniach, norkach czy wykrotach. Kiedy temperatura rośnie, zwierzęta te wychodzą z kryjówek i szukają wody, małych i większych zbiorników, gdzie będą mogły złożyć jaja. Ich zimowe siedliska są często zlokalizowane przy ruchliwych drogach i płazy muszą je przekroczyć, żeby dotrzeć do wody. Niestety, wiele z nich ginie w tej podróży. W przetrwaniu pomagają im płotki herpetologiczne z agrowłókniny, na których zwierzęta się zatrzymują. Dodatkowo przy płotkach można zostawiać wiaderka, wkopane w ziemię. Płazy wpadają do środka albo zatrzymują się właśnie na płotkach. A pracownicy miejscy regularnie przenoszą żaby na drugą stronę jezdni. Do skutecznego zaplanowania tych akcji potrzebne jest ustalenie miejsc ich życia i tras wędrówek, a także zbiorników wodnych. 
Aby chronić przyrodę w mieście, konieczne jest zarówno poznanie obyczajów i potrzeb zwierząt, jak i miejsc ich bytowania. Dzięki temu można podjąć konieczne działania dla ich ochrony, a także wziąć ich obecność czy dobrostan podczas realizacji miejskich inwestycji (jak działania kompensujące im utratę zbiornika, zbiorniki zastępcze itp. (Poradnik-ochrony-plazow-Kurek-Rybacki-Soltysiak-2011). 
Mniej znamy gady (zaskrońce, jaszczurka zwinka, żółw błotny, padalec). (https://noizz.pl/ekologia/co-piatemu-gatunkowi-gadow-grozi-wyginiecie-nowe-badanie-naukowcow/k2js5n0) Tymczasem nasze dzieci mogą znać je tylko z podręczników. Co piątemu gatunkowi gadów grozi wyginięcie. Ponad 20 proc. wszystkich gadów jest zagrożonych wyginięciem . Główne przyczyny takiego stanu to rozwój rolnictwa, likwidacja naturalnych siedlisk oraz rozwój miast i gatunków inwazyjnych.
Naukowcy wskazują, że ogromnym zagrożeniem dla populacji gadów są: wycinanie lasów, zmiany klimatyczne i przekształcanie gruntów na potrzeby rolnictwa. Jeśli gady znikną, może to radykalnie zmienić ekosystem i wywołać efekt domina oraz wzrost liczby szkodników. 

Załączniki

• Gady_płaty_załącznik.docx